Američki izvještaj: Ruski uticaj najjači u RS, borbu protiv ruske propagande započeti odmah u Beogradu Foto: Vijesti.ba Senatorima SAD predstavljen je izvještaj “Putinov asimetrični napad na demokratiju u Rusiji i Evropi: Implikacije na nacionalnu bezbijednost SAD” u kojem se do detalja navodi miješanje Rusije u Evropu, posebno Balkan. Jedan dio odnosi se na Srbiju, koja je označena kao ključna u regionu za borbu protiv uticaja Rusije u ovom dijelu svijeta, kao i da ta borba trebalo da otpočne u Beogradu, prenosi Blic.
Izvještaj sadrži i veliki broj preporuka, a ističe se da je neophodno pojačati uticaj SAD u Srbiji, kao i da SAD mora da pošalje jasnu poruku da su se vratile i da su spremne da ozbiljno rade u saradnji sa zemljama domaćinima.
Autor izvještaja je demokratski senator Ben Kardina, a u njemu su obrađene i balkanske zemlje.
Veća finansijska i diplomatska podrška Srbiji, promjena strategije SAD nastale nakon pada Miloševića, navode se kao moguće lekcije, a spominje se i potreba da najviši zvaničnici SAD dođu u Beograd.
Pominje se i da iako zvaničnici u Srbiji govore o tradicionalno dobrim vezama sa Rusijom, da je Vlada Srbije okrenuta evropskim integracijama. Takođe se navodi, da Srbija nastoji da održi dobre veze na obje strane, ali da želi da što prije postane član Evropske unije.
Ipak, kako se navodi, istraživanja javnosti ne pokazuju toliku opredijeljenost građana Srbije za evropske integracije, kao i da usklađivanje zakonodavstva Srbije sa EU ide nasuprot interesa Rusije.
Međutim, dodaje se iako su vlasti u Srbiji uložile značajne resurse i politički kapital u evropski put, nisu preuzele dovoljno koraka da se odbrane od anti-EU ruske propagande, koja cirkuliše kroz zemlju uz zanemarljiv otpor.
Navodi se i odnos Republike Srpske sa Srbijom i Rusijom, u kojoj je taj osjećaj “bratstva i prijateljstva sa Rusima” mnogo jači, navodeći da je te odnose posebno intezivirao predsjednik RS Milorad Dodik.
Izvještaj govori i o tome da su vlasti Srbije više puta isticali da, kada je riječ o sankcijama Rusiji, da ih neće uvoditi.
U izvještaju se navodi de je broj proruskih nevladnih organizacija i medija u posljednjih nekoliko godina udesetostručen, kao besplatan medijski sadržaj koji se nudi iz Kremlja.
– To je dovelo do pritiska Rusije 2014. ograničavanjem isporuka za 30 odsto. Dušan Bajatović, direktor Srbijagasa, je i zamjenik predsjednika proruske stranke SPS, ima mjesto u Skupštini, a navodno se Rusija oslanjala na Bajatovića kao garanta za stvari dogovorene oko projekta “Južni tok”, koji je ugašen i na kome je Srbija izgubila oko 30 miliona dolara. Uprkos dugovima i zavisnosti na zalihama gasa iz Rusije, Bajatović insistira da njegova zemlja i dalje ima koristi od ugovora sa Rusijom – navodi se u izvještaju.
Rusija se, dodaje se u izvještaju, sa srpskim narodom povezuje putem pravoslavne crkve, jer sa Srbima ima tijesne kulturne i vjerske veze, te se s njima povezuje kroz kulturne institucije, SPC, ali i organizacije civilnog društva i poteze “pod okriljem humanitarne pomoći”.
– Crkvena vođstva u Rusiji i Srbiji naglašavaju tradicionalne konzervativne poruke, koje nose antievropske i antizapadne tonove, često se fokusirajući na gej prava. Veze dvije crkve podržavaju i politički lideri, pa ruski zvaničnici ističu tu vezu tokom svojih posjeta, često se sastajući sa crkvenim velikodostojnicima u Srbiji – dodaje se.
U izvještaju se pominje i izvještaj Centra za evroatlantske studije koji je pobrojao 51 studentsku organizaciju koja ima proruske stavove, među kojima je ima i ekstremnih, a koje se zalažu protiv evropskih integracija.
Obrađen je i Rusko-srpski humanitarni centar u Nišu, u čiju pravu svrhu zvaničnici SAD redovno izražavaju sumnju. Osim toga, govori se o sve jačoj vojnoj saradnji, nabavci naoružanja i narativu prema kome je “Rusija zaštitnik Srbije”. Pominje se i sporazum koji su potpisale Srbija i Rusija i nabavci naoružanja i aviona MIG-29.
Na kraju se ističe i da je visok nivo pažnje SAD nakon pada režima Slobodana Miloševića značajno smanjen, a da je s druge strane ruski odnos sa liderima u Srbiji suprotan od Američkog.
Naime, ističe se da se predsjednik Srbije Aleksandar Vučić sa ruskim kolegom Vladimirom Putinom do sada sastao bar 12 puta od 2012. godine.
