Nobelovac Ivo Andrić je poznat i po zanimljivom prijedlogu rješenja kosovskog pitanja. On je na zahtjev Kraljevine Jugoslavije 1939. godine izradio projekat rješenja “kosovskog problema”, u kojem je predložio iseljenje dijela albanskog stanovništa u Tursku, kao i podjelu Albanije između Jugoslavije i Italije, prema kojem je Srbija trebalo da dobije Sjevernu Albaniju i luku Drač!
– Podjelom Arbanije nestalo bi privlačnog centra za arbanašku manjinu na Kosovu, koja bi se, u novoj situaciji, lakše asimilovala. Mi bismo, eventualno, dobili još 200.000-300.000 Arbanasa, ali su oni većinom rimokatolici, čiji odnos sa Arbanasima muslimanima nikad nije bio dobar. Pitanje iseljavanja Arbanasa muslimana u Tursku takođe bi se izvelo pod novim okolnostima, jer ne bi bilo nikakve jače akcije da se to spriječi – predložio je Andrić u svom rješenju kosovskog problema.
Citirani prijedlog rješenja kosovskog pitanja Ive Andrića danas je ponovo u modi. Nekoliko beogradskih medija je ovih dana ponudilo rješenje kosovskog problema po modelu Ive Andrića.
FOTO: Andrićev referat, napisan 30. januara 1939. godine čuva se u Arhivu Srbije – „Fond Milana Stojadinovića“, kutija 37. Ovaj tekst je prvi put objavljen u „Časopisu za suvremenu povijest“, 1977, IX, br. 2 (24), str. 77-89. Hrvatski istoričar Bogdan Krizman je bio urednik ovog glasila i dokument je, zajedno sa Krizmanovim komentarima štampan pod naslovom „Elaborat dra Ive Andrića o Albaniji iz 1939. godine“.
