Saudijska Arabija godišnje potroši desetine miliona dolara na američke univerzitete. U podužem članku u New Yor Timesu, autor Michael Sokolove raspravlja o tome kakvu korist saudijski vladari imaju od toga.
Američki instituti usisavaju milione saudijskih petrodolara
Sokolove piše kako dinastija Saud ima tijesne finansijske veze sa MIT-om (Massachusetts Institute of Technology) i još najmanje 62 američka univerziteta. Veći dio budžeta MIT-ovog Media Laba, koji jiznosi 75 miliona dolara, finasiraju sponzori koji moraju uplaćivati minimum 250.000 dolara godišnje, a jedan od sponzora je i lična fondacija Muhammeda ibn Selmana.
U ljeto prošle godine Saudijci su sa MIT-om potpisali tri ugovora vrijedna 23 miliona dolara. Dva se odnose na nastavak finansiranja već postojećih istraživačkih projekata, a jedan je za finasiranje nove inicijative između univerziteta i saudijske državne kompanije Sabic na polju istraživanja rafiniranja prirodnog plina.
U pozadini skandaloznog ubistva saudijskog novinara u konzulatu KSA u Istanbulu prošle godine u oktobru, MIT je objavio da će redefinirati odnos sa Saudijskom Arabijom, a zbog povezanosti princa prijestolonasljednika sa tim brutalnim zločinom.
Institut Endeavor ove godine je odbio 400 miliona dolara iz Saudijske Arabije, ali mnogi drugi nastavljaju saradnju sa Saudima.
Saudijski studenti na američkim univerzitetima
Američki zakon obavezuje univerzitete da svaku stranu donaciju u visini od najmanje 250.000 dolara prijave američkom ministarstvu obrazovanja radi bilježenja u izvještaj o stranim darovima. Taj izvještaj otkriva da se saudijski novac slijeva u sve grane američkog obrazovnog sistema: u privatne univerzitete kao što su MIT, Harvard, Yale, Northwestern, Stanford, California Institute of Technology; elitne državne univerzitete kao što su Michigan, University of California, Berkeley; te institute iz područja u kojima se proizvodi nafta, poput Texas A&M; kao i državne visoke škole, kao što su Eastern Washington University i Ball State University.
Što se tiče posljednje navedene kategorije univerziteta, skoro sva saudijska finansijska sredstva koja se slijevaju na te univerzitete odnose se na plaćanje školarine saudijskim studentima. Saudijska Arabija u Sjedinjene Države šalje 44.000 studenata koji se školuju o državnom trošku i Saudijska Arabija je četvrta po broju stranih studenata u SAD-u (više od saudijskih je samo studenata iz Kine, Indije i Južene Koreje).
Saudijska Arabija je jedina strana zemlja koja stipendije svojih studenata američkim univerzitetima plaća na sitemski način, ugovorom koji potpisuje sa univerzitatima na kojima studiraju njihovi studenti, i sredstva uplaćuje odjednom. Poređenja radi, više od 300.000 kineski studenata sami moraju platiti svoje školarine i plaćaju ih iz stipendija koje dobiju od američkih univerziteta i iz svojih vlastitih sredstava.
U periodu od 2012. do 2018. godine, Saudijska Arabija je u američke univerzitete upumpala oko 650 miliona američkih dolara donacija, čime je zauzela treće mjesto na spisku stranih poklona i donacija. Prvo mjesto zauzima Katar, drugo Velika Britanija. Ovo je, navodi Sokolove, samo iznos koji se navodi u izvještaju o stranim poklonima, a stvarni inznos može biti mnogo veći, s obzirom da se mnogi univerziteti ne pridržavaju dosljedno zakonskih obaveza o prijavi poklona i donacija. Samo školarina koju Saudijska Arbija plaća za svoje studente, piše autor članka, prelazi iznos od milijardu dolara. ako za svakog studenta saudijska vlada plati godišnje 20.000 dolara, dobijemo iznos od 880 miliona dolara. S tim, da mnogi saudijski studenti studiraju na privatnim univerzitetima gdje je školarina daleko skuplja, dok mnogi univerzitet ne znaju šta tačno trebaju prijaviti. „To je misteriozna strana zakona o obrazovanju, koju neki univerziteti ignoriraju“, navodi Sokolove izjavu Terryja Hartlea, zamjenika predsjednika Američkog koncila za obrazovanje.
Kakvu korist ima Saudijska Arabija od svega
Benefiti za Saudijsku Arabiju iz tih odnosa su jasni. Kraljevina dobija pristup inteligenciji vrhunskih američkih akademskih institucija, u vrijeme kada nastoji modernizirati svoju ekonomiju kroz napor princa Muhammed pod nazivom Vision 2030.
Veze sa univerzitetima kao što su MIT služe kako bi ublažile negativni imidž Kraljevine na Zapadu.
