Piše: Abdullah Nasup
Kada se Hezbolah uključio u rat u Siriji nekima, možda nije bilo jasno koji su razlozi njihove intervencije, ali sada je svima postalo jasno. Mogući pad režima Bešara Asada predstavljao je egzistencijalnu prijetnju Hezbolahu, jer bi njihova logistička linija sa Iranom bila prekinuta. Danas je jasno da je Hezbolahov ulazak u sirijski rat jedna od nekoliko sličnih vojnih intervencija koje su priječile pad Asada. No, šta je to donijelo ovom proiranskom šiijskom pokretu iz Libana? Da li je Hezbolah danas jači nego prije šest godina kada su njegove vođe odlučile da se umiješaju u sirijski rat? Ovim pitanjima, profestor Christopher Phillips započinje svoj članak za Middle East Eye. Phillips smatra da je Hezbolah, pored opstanka Asada na vlasti, izvukao i druge koristi od svog angažmana u sirijskom ratu. Tri glavne su: stjecanje ratnog iskustva, stjecanje moćnije vojne opreme i povećanje sposobnosti svog personala, proširenje utjecaja u regiji.
Urbani rat
Rat koji je Hezbolah vodio u Siriji bio je drugačiji od dotadašnjih ratova koje je vodio protiv Izraela. Hezbolah sada ima iskustvo ratovanja u urbanoj sredini, ratovanja na neprijateljskoj teritoriji, vođenje rata uz vazdušnu podršku, ratovanja u saradnji sa vojnim jedinicama koje ne pripadaju Hezbolahu (uključujući jedinice regularnih državnih vojski, kao što je ruska vojska, te paravojnih formacija, kao što su jedinice šiiskih plaćenika iz Afganistana, Pakistana i drugih zemalja), smatra Phillips.
Što se tiče stjecanja moćnijeg naoružanja i povećanja vojne opreme, nema sumnje da je Hezbolah rat u Siriji iskoristio da se dodatno naoruža i da se opremi moćnijim vojnim sredstvima od onih koje je do tad posjedovao, a to uključuje naoružavanje balističkim raketama kratkog dometa i antitenkovske rakete. Što se tiče količinskog povećanja naoružanja, Hezbolah trenutno raspolaže sa oko 130 hiljada raketa, dok je 2006. godine imao svega 15 hiljada.
Hezbolah je bio prisiljen da regrutira dodatni broj boraca u svoje redove da bi se borio u Siriji. Iz tog razloga ideološka doktrinacija koja se morala proći prije primanja u organizaciju je dosta liberalizirana, a dobna granica je smanjena. Tako se broj pripadnika ove organizacije popeo na oko 20 hiljada, pored desetina hiljada potencijalnih boraca u Libanu.
Širenje Hezbolahovog utjecaja u regiji vidljivo je i po tome što ova organizacija šalje svoje instruktore i borce da obučavaju šiijske milicije u Iraku i Jemenu, i da se bore u njihovim redovima. Još 2014. godine, 500 hezbolahovih instruktora poslano je u Irak da obučavaju pripadnike šiijskih hordi zvanih Hašd, dok je broj poslanih u Jemen da se bore uz proiranski šiijski pokret Husi, za sada nepoznat.
Hezbolah je rat u Siriji započeo kao lokalni šiijski pokret iz Libana, a danas je važan regionalni igrač koji ima direktne političke i operativne odnose sa Rusijom.
Konsekvence na domaćem terenu
Međutim, Hezbolah je platio ogromnu cijenu. Broj poginulih hezbolahovaca je ogorman. Upućeni analitičari vjeruju da je u Siriji poginulo između 1.000 i 2.000 pripadnika Hezbolaha, što znači da je ova organizacija izgubila do 10% svojih pripadnika. Među poginulim hezbolahovcima u Siriji su i neki visokorangirani vojni komandanti s velikim iskustvom, veterani Hezbolhavoih ratova iz devedesetih, učesnici rata 2006. godine, protiv Izraela.
Autor članka navodi da među libanskim šiijama postoji veliko nezadovoljstvo prema Hezbolahu zbog velikog broja poginulih i nastojanja organizacije da gubitke nadomjesti regrutiranjem značajnog broja mladih šiija iz oblasti Istočnog Bikaa, umjesto, kako je do sada bilo, iz južnih područja Libana i južnog Bejruta, tradicionalnih šiijskih oblasti u Libanu.
Čini se da je Hezbolah danas jak u Libanu. Njegovi saveznici su u vladi, predsjednik Libana je njihov saveznik.
Međutim, nove sankcije Iranu, koji ih finasira, dovele su Hezbolah u težak položćaj, te sve teže isplaćuju plate svojim borcima, veteranima, invalidima i drugim kategorijama o kojima skrbe, a koji su se znatno povećali usljed učešća Hezbolaha u sirijskom ratu. Iz tog razloga ova organiozacija je bila primorana da reducira neke od osnovnih usluga koje pruža siromašnim šiijama. To, smatra autor članka, neće dovesti do toga da se libansek šiije okrenu od Hezbolaha, ali će umanjiti njihovu popularnost na dugoročnom planu.
Hezbolah se pribojava rata s Izraelom
Hezbolah najviše strahuje od rata sa Izraelom. I Izrael i Hezbolah svjesni su da će svaki budući rat između njih biti mnogo razorniji i pogubniji i za Liban i za Izrael, što je razlog da se obje strane suszdržavaju od podizanja tenzija. Izrael je do sada izvršio desetine napada u Siriji, ali sa Hezbolahove strane nije se desila nikakva reakcija vrijedna pažnje.
Budućnost Hezbolaha u Siriji još nije jasna, piše Christopher Phillips, dok lideri ove organizacije tvrde da će se povući iz te zemlje čim se potpiše sporazum o političkom rješenju. Hezbolah je trenutno u Siriji više angažiran na obučavanju šiijskih plaćenika iz Afganistana, Pakistana i drugih zemalja, nego što aktivno učestvuje u borbama, jer je intenzitet rata znatno smanjen.
Uprkos najavama mogućeg povlačenja iz Sirije, čini se da hezbolah planira da se stacionira na strateškim tačkama u području Kusejra, Kalemona i Sit Zejneb. Odatle im je sigurna pozadina u Libanu veoma blizu, a bit će spremni, ukoliko zatrebaju, da učestvuju u borbama na području Idliba ili istočno od Eufrata.
Međutim, vođstvo Hezbolaha je svjesno da njihova organizacija nije u stanju da dugoročno trpi gubitke u ljudstvu i mnogo im je stalo da u nastavku rata gubitke svedu na minimum.
Na kraju svoje analize, Phillips zaključuje da je Hezbolah iz sirijskog rata izašao jači nego što je bio, jer je postao ozbiljna regionalna snaga. No, uprkos tome, smatra on, ova organizacija i dalje ima velikih finasijskih problema, kao i problem sa regrutiranjem novih boraca. Hezbolah se potiho nada da će se sirijski rat uskoro završiti i da ih Izrael neće napasti, kako bi mogli sačuvati ono što su stekli u sirijskom ratu i oporaviti se od gubitaka u ljudstvu.
