Na današnji dan, prije 32 godine, po naredbi Glavnog stožera započela je velika ofanziva HVO-a na položaje Armije BiH na Batačkim Lazinama, na planini Čvrsnici, koja je trajala do 23. 12. 1993. godine.
Nakon što su borci Bataljona Drežnica u dva navrata odbranili Drežnicu od napada HVO-a, 9. maja i 6. augusta 1993. godine, nakon što su na svim pravcima osujećeni napadi HVO-a na području Mostara, osim u Raštanima 24. 8. 1993. godine, te nakon neuspjele operacije Armije BiH „Neretva ’93“, Glavni stožer HVO-a odlučio je ponovo pokušati zauzeti Drežnicu.
Most na ušću Drežanke u Neretvu bio je pod stalnom vatrom s položaja Vrdi. U više navrata, po naredbama Glavnog stožera HVO-a, avijacija je bombardovala Drežnicu i most na ušću Drežanke u Neretvu.
Drežnička sela često su granatirana. Na selo Draga, s položaja HVO-a, kotrljane su teške protubrodske mine i traktorske gume pune eksploziva i protutenkovskih mina. Na svu sreću, neke nisu eksplodirale, dok je većina eksplodirala u šumi iznad sela.
U noći s 8. na 9. 12. 1993. godine, putem KT-stanice, Komanda 1. bataljona Drežnica 47. bbr primila je poruku iz Komande 4. korpusa koja je glasila:
„Jake ustaške snage otišle su prema sjeveru, očekuje se napad na vas 11. 12.“
U Komandi bataljona hitno je održan sastanak s komandirima četa i sve linije odbrane su pojačane.
Dana 12. decembra naši borci su primijetili grupisanje neprijateljskih snaga, te je na liniju odbrane na Batačkim Lazinama, dan ranije, kao pojačanje upućen vod iz Prateće čete koji je, prema planu, trebao biti na položaju tek 14. decembra.
Na današnji dan 1993. godine hladno decembarsko jutro nije nagovještavalo predstojeći napad. Međutim, oko podneva HVO je započeo žestok artiljerijski napad na položaje Armije BiH na Batačkim Lazinama i neselektivno granatiranje Gornje Drežnice.
Granatiranje je trajalo dva sata. Više od 500 granata palo je duž linije odbrane Batačke Lazine – Javorak.
Pogođeni su neki rovovi, prekinuta je veza s komandom, a planina je bila obavijena dimom i prašinom.
Na svu sreću, naši borci nisu imali gubitaka te su ostali pribrani i spremni za odbranu.
Nakon artiljerijske pripreme, najmanje dvije čete neprijateljske pješadije krenule su u napad na ključne tačke – Pendića ogradu i Glavicu (borci su je zvali Čuka – glavni položaj na Batačkim Lazinama).
Na povike s Čuke: „Fadile, pucaj kod velike bukve!“, prolomila se odlučna odbrana, praćena tekbirima koji su odjekivali linijom i podizali moral boraca.
„Sokolovi“ su pružili žestok otpor. Borba je trajala do sumraka, pješadijski napad je zaustavljen, a neprijatelj prisiljen na povlačenje.
Naši borci nisu posustajali. Sijač je nemilosrdno tukao neprijateljske vojnike, koji su se uz velike gubitke pokušavali izvući na početne položaje.
Akšam je donio smiraj. Linija je odbranjena, borci nepokolebljivi, a moral naroda Drežnice uzdignut.
Komanda 47. brdske brigade je 15. decembra, preko Glogova, obavijestila Komandu Bataljona Drežnica da HVO priprema novi napad na to područje.
Linija odbrane koju je držao Bataljon Drežnica prostirala se na više od 40 kilometara. Nasuprot njima, na visovima Čabulje i Čvrsnice, nalazile su se tri brigade HVO-a, zbog čega nije bilo moguće precizno predvidjeti glavni pravac neprijateljskog napada.
Nakon što su borci Prateće čete Bataljona Drežnica 13. decembra uspješno odbili napad HVO-a na Batačkim Lazinama, neprijatelj je nastavio s manjim napadima i granatiranjem duž linije odbrane, kao i ciljanjem civilnih objekata u Gornjoj Drežnici.
Dana 17. decembra izvršena je smjena na položajima na Batačkim Lazinama, a borci koji su 13. decembra pružili herojski otpor vratili su se svojim kućama u Drežnicu.
Sa znatno jačim snagama i snažnom artiljerijskom podrškom, HVO je u rano jutro 18. decembra ponovo započeo granatiranje položaja Armije RBiH duž cijele linije odbrane, kao i civilnih objekata u selima Gornje Drežnice.
Naši položaji su žestoko granatirani haubicama iz rejona Donjih Bara, minobacačima 120, 80 i 60 mm iz rejona Drvara, Male Borove Glave i Jurića dolaca, te tenkovima T-55 s Rosnih poljana na planini Čabulji.
Također, VBR-i i tenk T-55 granatirali su Gornju Drežnicu. Pogođene su skoro sve kuće u kojima su se nalazila skloništa za civilno stanovništvo. Tog dana HVO je ispalio više od hiljadu granata na Batačke Lazine i Gornju Drežnicu.
Čim je počelo granatiranje, borci koji su se dan ranije vratili svojim kućama ponovo su se uspinjali uz Čvrsnicu kako bi pojačali položaje i branili Drežnicu.
Glavni pravac napada ponovo je bio na Batačkim Lazinama.
Napadnuti su svi položaji Treće i Prateće čete na platou Čvrsnice. Bojovnici iz Tutine kažnjeničke bojne te širokobriješke, grudske i posuške brigade nastupali su preko Ravnina u pravcu Čuke i Pendića ograde, uz povike: „Balije, bježite, klat ćemo vas!“.
Naši borci sa Srednjeg Rata dejstvovali su po njima, ali bez uspjeha zbog velike udaljenosti.
Borci na Čuki pružili su herojski otpor. Međutim, jedan borac je teško ranjen, tako da su na Čuki ostala samo dvojica boraca koji su sijačem pružali otpor i zadržavali neprijatelja kako ne bi izvršio opkoljavanje. Nakon što je sijač zablokirao, bojovnici su se približavali samom vrhu Čuke.
Položaj na Čuki branjen je do posljednjeg metka. Bačene su sve bombe, ispaljeni svi trombloni, nakon čega su borci bili prinuđeni da se povuku pred znatno brojnijim neprijateljem, ne ostavljajući oružje iza sebe.
Na plato Batačkih Lazina borci su pojedinačno pristizali kao pojačanje radi odbrane Drežnice. Ne znajući da je Čuka već zauzeta, jedan borac se približio svom položaju, s kojeg su ga bojovnici HVO-a dozivali da im se pridruži, dok su ga istovremeno njegovi saborci, koji su se povukli s Čuke, upozoravali da se vrati jer je položaj pao.
Dvije grupe od po dvadeset bojovnika napadale su Srednji Rat i Omojnicu iz pravca Javorskog Polja i Bajrića grude. Nakon što je mitraljez ponovo zablokirao, naši borci, njih šestorica, povukli su se na rezervni položaj.
Prije dolaska pojačanja iz Drežnice pali su svi položaji, osim rova na Borovoj Glavi, koji se ionako nije nalazio na glavnom pravcu napada.
Šahovnice su se zavijorile na Čuki i Omojnici iznad Drežnice.
Municije je ponestajalo, ali su borci s rezervnih položaja pružili snažan otpor i uspjeli zaustaviti dalje napredovanje neprijatelja, uključujući i pripadnike Tutine kažnjeničke bojne.
Tokom noći u dijelu stanovništva zavladala je panika, koja je blagovremeno zaustavljena. Prikupljen je svaki metak u Drežnici, a u pomoć su pritekli borci iz svih jedinica Bataljona Drežnica, pripadnici MUP-a, vod boraca iz jedinice „Zulfikar“, kao i brojne žene i djevojke koje su nosile hranu, oružje i prijeko potrebnu municiju.
Ujutro 19. decembra, prilikom izviđanja, poginuo je Omer Mujić, komandir diverzantske grupe iz Treće čete.
Od 19. do 23. decembra, sa zauzetih položaja, u više navrata bojovnici iz širokobriješke, posuške i grudske brigade, kao i Tutine kažnjeničke bojne, pokušavali su probiti našu rezervnu liniju.
Zbog guste magle, u jednom trenutku grupa naših boraca izmiješala se s bojovnicima koji su krenuli u napad; prolazili su jedni pored drugih, a da se međusobno nisu prepoznali.
Rezervni položaji iznad Oboda dodatno su ojačani. Tri dana borci Bataljona Drežnica pružali su herojski otpor; svaki napad je osujećen, a ustaška ofanziva slomljena.
Nakon što je neprijatelj zaustavljen, izvršene su pripreme za kontranapad.
U rano jutro 24. decembra naši borci izveli su munjeviti napad, razbili neprijateljske snage, vratili izgubljene položaje i nanijeli im velike gubitke, prisilivši ih na povlačenje.
Šahovnice na Čuki i Omojnici su srušene, a ljiljani su se ponovo zavijorili nad Drežnicom.
Zarobljeno je nekoliko minobacača, kao i značajne količine municije svih kalibara. Oružje i oprema mogli su se naći na svakom koraku. Neprijatelj je napustio neke od ranijih položaja i povukao se duboko prema Barama.
Na Batačkim Lazinama Tutina kažnjenička bojna doživjela je težak slom, od kojeg se nikada nije oporavila. Ništa bolje nisu prošli ni bojovnici širokobriješke brigade. Zbog fijaska na Batačkim Lazinama, Ante Šaškor, zapovjednik širokobriješke brigade „Mario Hrkać Ćikota“, podnio je hitnu ostavku direktno tadašnjem ministru odbrane Republike Hrvatske, Gojku Šušku.
Nakon rata, prema vlastitom priznanju dvojice Hrvata iz Gornje Drežnice, gastarbajtera u Njemačkoj, pred napad na Drežnicu poklonili su Tuti po 100.000 DM, jer im je obećao da će Božić dočekati u Drežnici. To obećanje, naravno, nije ispunio.
O bitki na Čvrsnici u Drežnici ostalo je zapisano:
O Javorsko malo poljce,
što pozoba Tutinovce.
Od hiljadu i pedeset,
vratilo se samo deset.
I to deset što se vuče,
Sa Čuke ih sijač tuče.
Danas se prisjećamo „mladih heroja s Čvrsnice“ i njihove hrabrosti, koja je svijetlila u najmračnijim trenucima.
Danas se sjećamo šehida Omera Mujića, koji je dao svoj život u odbrani Drežnice.
Danas se sjećamo svih boraca Bataljona Drežnica, pripadnika MUP-a i boraca iz jedinice „Zulfikar“, žena i djevojaka koji su zajedno u decembru 1993. godine odbranili Drežnicu i sjevernu kapiju grada Mostara.
