U autorskom tekstu Emanuela Makrona koji je proteklih dana objavilo više evropskih medija, predsjednik Francuske predložio je niz reformi koje bi trebalo da osiguraju opstanak EU.
Makron, koji se na početku teksta osvrnuo na haos koji je Bregzit izazvao upitavši čitaoce ko je Britancima zapravo objasnio šta ih čeka nakon izalaska iz Unije, EU je nazvao “projektom, a ne samo tržištem”, a potom objasnio svoje predloge za renesansu tog projekta.
1. Zaštita demokratije
Podsjećajući da je evropski model zasnovan na slobodama, među kojima kao prvu izdvaja demokratske slobode, Makron je između redova prozvao Rusiju.
Naime, francuski predsjednik je naglasio da “demokratske slobode omogućavaju da sami biramo svoje lidere dok druge zemlje pokušavaju da utiču na naše glasove”, što je jasna aluzija na više puta iznijete oputužbe iz EU za pokušaj miješanja Moskve u izborne procese.
Makronov prijedlog je osnivanje Evropske agencije za zaštitu demokratije koja bi, kako je naveo, omogućila svakoj zemlji evropske stručnjake koji bi obezbijedili zaštitu izbornog procesa od sajber napada i manipulacija.
Drugi prijedlog je zabrana finansiranja političkih partija sredstvima iz inostranstva, što je između ostalog protumačeno kao aluzija na navodno rusko finansiranje “Narodnog fronta” u Francuskoj. Treći i posljednji prijedlog u ovom dijelu je donošenje pravila o zabrani pozivanja na mržnju i nasilje na internetu.
2. Zaštita granica i odbrana
Sljedeća stavka u Makronovom planu za EU je jedinstvena politika migracije i azila.
– Moramo da mislimo o Šengneskoj zoni. Svi oni koji žele da budu njen dio moraju da poštuju odgovornosti (stroge granične kontrole) i solidarnost (jedinstvena politka azila sa zajedničkim pravilima o prihvatanju i odbijanju).
Upravo oko ove teme u Evropi se lome koplja. Migracije i pravo na azil različito se tretiraju, pa pojedine zemlje poput Češke i Mađarske izričito odbijaju da prihate određen broj migranata prema evropskom sistemu kvota, dok sa druge strane, Njemačka se i dalje pridržava politike “otvorenih vrata” koja je omogućila dolazak više od milion tražilaca azila u tu zemlju.
Pored Šengena, Makron naglašava da su EU potrebne zajedničke granične snage i Evropska kancelacija za azil, stroga kontola i evropska solidarnost kojoj će svaka zemlja dati svoj doprinos pod nadzorom Evropskog vijeća za unutrašnju sigurnost. U radu tog tijela, koje bi tek tebalo da bude osnovano, prema Makronovoj viziji, učestvovala bi i Velika Britanija.
Kada je riječ o odbrani, Makron, jedan od najglasnijih zagovornika osnivanja evropske vojske, ovog puta nije je spominjao.
– Sporazum o odbrani i sigurnosti trebalo bi da definiše naše osnovne obaveze u saradnji sa NATO-om i našim evropskim saveznicima: povećanu potrošnju na odbranu, istinski operativnu klauzulu o uzajamnoj odbrani i Evropski vijeće za sigurnost da pripremimo naše kolektivne odluke – napisao je Makron.
3. Ekonomija
Makron piše da Evropa, kao mjesto gde je socijalna zaštita rođena, treba da bude “socijalni štit” za sve radnike, garantirajući istu platu za isti posao. Dalje predlaže uvođenje minimalne plate u EU, koja bi, kako je naveo, bila prikladna za svaku zemlju, a o kojoj bi se kolektivno pregovaralo na godišnjem nivou.
Drugi prijedlog vezan je za ekologiju, jer kako piše Makron “nećemo moći da pogledamo našoj djeci u oči ako ne očistimo i naš klimatski dug”. Da bi taj dug bio očišćen, prema njegovoj viziji, EU treba da uvede nultu emisiju ugljenika do 2050. godine i prepolovi upotrebu pesticida do 2025. godine. Sve to, trebalo bi da finansira nova Evropska banka za klimu. Takođe, francuski predsjednik predlaže i osnivanje Evropskih snaga za sigurnost hrane koje bi trebalo da kontrolišu hranu i spriječe uticaj lobija.
Posljednja mjera koju Makron predlaže, a koje se odnosi na kreiranje novih radnih mjesta, podrazumijeva regulisanje digitalnih giganata tako što će biti uspostavljen evropski nadzor glavnih digitalnih platformi. Mjere u ovoj oblasti podrazumijevaju i brze kazne za nelojalnu konkurenciju i transparentne algoritme, ali i budžet za finansiranje novih tehnologija poput vještačke inteligencije.
