Muftijstvo banjalučko je organizovalo okrugli sto pod nazivom “Pečat u vremenu, tragovi ljudske opstojnosti i njegove refleksije”, a povodom rušenja ali i ponovne izgradnje džamije Ferhadije i progona Banjalučana iz njihovog grada.
“Grad Banjaluka je cvijetni grad, parkovski bosanski grad koji ima svoj duh. Džamije su cvjetovi Banjaluke, pored različitih cvjetova ili ruža, ali miris parkova daje cvijet a miris džamija daju džematlije” – rekao je muftija banjalučki, Nusret-ef. Abdibegović na okruglom stolu posvećenom izazovu potrage za džematlijama, tražeći način ostvarenja komunikacije sa ljudima koji su izbjegli ili otišli iz svog zavičaja.
Muftija banjalučki je govorio na temu “Kidanje duhovnih poveznica”.
“Rušenje džamija, pored brisanja tragova kulturne baštine jednog naroda, imao je za cilj nestanak i progon džematlija, nestanak ljudskog i duhovnog bića, supstance. Taj projekat sasijecanja u korijenu, rezultirao je skoro nestankom i istrebljenjem jednog naroda. Međutim fizičku i duhovnu supstancu objedinjuje ljubav prema zavičaju.” – navodi Abdibegović.
“Mi u banjalučkom muftiluku smo suočeni sa vanjskom srećom i unutrašnjom tugom. Postoje dvije tuge: tuga daljine i tuga praznine.” – rekao je muftija banjalučki. “Tuga daljine se odnosi na one koji su protjerani sa ovih prostora, sanjaju i misle o svom zavičaju a tuga praznine na sve praznije i pustije džamije koje su nekada bile ispunjene vjernicima i mektebi koji su odzvanjali žamorom djece, ulice koje su imale svoje selame i pozdrave iz različitih uglova” – pojasnio je muftija Abdibegović.
Sve što je bilo materijalno na području banjalučkog muftijstva je obnovljeno ili je u fazi obnove, kao što je džamija Arnaudija, rekao je muftija.
Današnji okrugli stol ima za cilj poslati poruku i ljudima u Sarajevu, i Travniku, Zenici, Mostaru, Bihaću, Tuzli, Bijeljini, Foči, Goraždu, Bugojnu… i svim gradovima da je ovo njihov grad. Da ne smiju ostaviti prazninu niti napustiti one kojima je potrebno njihovo druženje, poručio je muftija Abdibegović.
Na okruglom stolu o sociološkoj dimenziji i značaju džamije Ferhadije govorio je dr. Vahdet Alemić. Govorio je o ontološkoj, gnosnološkoj i aksiološkoj dimenziji džamije, njenom strukturalnom i infrastruktiralnom potencijalu u vremenu koji seže od ezela (prapočetka) do današnjih dana i budućnosti. Analizirao je nadvremenost i univerzalnost džamije koja daje mogućnost čovjeku današnjice da pronađe svoj smiraj, kako na ovom svijetu, tako i povratkom svom iskonu.
“Obično se džamija stavljala kao centar oko kojeg se razvijao urbani dio grada, mahalski stil. Nažalost, sada imamo jedan novi momenat razvoja urbanog dijela u kom je džamija jedini oblik tišine i mira, a imamo okolo jednu vrevu događaja u prostoru i vremenu. Tako džamija sa sociološkog aspekta svakako ima značaj razvoja unutrašnje strukture pojedinca a koji se dalje prenosi na mnoštvo, odnosno na zajednicu.”- kazao je dr. Alemić.
Arhitekta koji je učestvovao i vodio ponovnu izgradnju Ferhadije, dr. Muhamed Hamidović kazivao je o iskustvu izgradnje Ferhadije izdvajajući izgradnju zajednice kroz izgradnju džamije. “Ta obnova je ulčesnike izgradnje vezivala do porodičnog nivoa bliskosti. Čak im se nametnula kao smisao njihovog života. I još uvijek se to dešava jer svi i dalje prate sva dešavanja.” – svjedoči Hamidović.
Podsjetio je na period kada je na mjestu džamije bio parking a građevinski materijal porušene džamije su tražili “na banjalučkim đubrištima”.
Dr. Hamidović je kazivao i o specifičnostima rekonstrukcije Ferhat-pašine džamije i nastojanjima da se kompletan proces izgradnje ponovi korištenjem istih materijala i procesa koji su korišteni u 16. vijeku, kada je prvobitno izgrađena.
Okrugli sto pod nazivom “Pečat u vremenu, tragovi ljudske opstojnosti i njegove refleksije”, održan je u haremu banjalučke džamije Ferhadije, kao dio manifestacije Dan džamije i džemata.
Podsjećamo da se 7. maj u Bosni i Hercegovini obilježava kao službeni Dan džamija upravo na dan kada je srušena 1993. ali i dan kada je svečano otvorena nakon rekonstrukcije 2016. godine.
