Iranski režim regrutira hiljade afganistanskih šiija koji ne vide perspektivu u svojoj zemlji i šalje ih u Siriju da spašavaju režim Bešara Asada.
Jedan od njih, nakon povratka sa sirijskih ratišta u Kabul, kaže: „Mislim da je motiv jedino novac. Još nisam upoznao nekog (Afganistanca) da je otišao isključivo iz vjerskih pobuda.“
„Šems“, kako ga je nazvala agencija France Press, kojoj je dao intervju, je afganistanski šiija iz etničke grupe Hazari. Po vlastitom priznanju, u dva navrata tokom 2016. godine boravio na ratištima u Siriji.
Isprva je iranski režim regrutirao samo Afganistance koji su se nalazili u Iranu kao izbjeglice, koristeći se i ucjenom kao metodom, jer mnogi od njih u Iranu borave nelegalno. No, kasnije su u regrutne centre počeli dolaziti i šiije koji žive u Afganistanu jer u svojoj zemlji nisu mogli naći posao.
Iranski agitatori ciljaju te siromašne kategorije afganistanskih šiija i različitim ponudama ih primamljuju da stupe u redove brigade Fatmijjun koja broji između deset i dvadeset hiljada pripadnika.
„Šems“, mladić od dvadeset i pet godina, kaže: „U Iran sam otišao da tražim posao, ali sam nakon jednomjesečne bezuspješne potrage odlučio da odem u Siriju.“
O agitatorima koji ih regrutuju kaže: „Oni te ohrabruju i podstiču da se priključiš ratnim jedinicama govoreći da ćeš braniti sveta šiijska mjesta, da ćeš se boriti za slobodu, ako se vratiš živ da ćeš dobiti pravo na desetogodišnji boravak u Iranu, da ćeš svaki mjesec nakon priključenja regrutnom centru dobijati platu u iznosu od 400 do 450 dolara, a nakon što potpišeš pristupnicu jedinici duplo više od tog iznosa.“
Prilikom prvog boravka u regrutnom centru, „Šems“ je naučio da rukuje s automatskom puškom AK-47, a drugi put je prošao pojednostavljenu obuku rukovanja nekim artiljerijskim oružjem. Kaže da obuku uvijek vode instruktori iz Iranske revolucionarne garde, te da ih u Siriju transportiraju avionom.
Prilikom prvog boravka, bio na položajima kod Damaska gdje je čuvao stražu u jednoj kasarni, i to u periodu maj-juni 2016. godine. Pošto je sve prošlo dobro vratio se u Siriju već u septembru, ali ovaj put su ga poslali u okolinu Halepa gdje se borio protiv jedinica ISIL-a i Hejetu tahririš-Šam, a jedino što su ga obavijestili jest da je to bitka između šiija i sunija.
U Halepu je, kaže, njegova jedinica upala u zasjedu. „Od stotinu boraca preživjelo nas je samo petnaest.“, svjedoči.
Leševi poginulih se vraćaju u Iran, gdje se i ukopavaju jer iranski režim ne dozvoljava da budu odvezeni u Afganistan, kaže „Šems“ i objašnjava da se u iranskim džamijama održavaju ceremonije za poginule bez prisustva njihovih leševa, ali da porodice dobiju naknadu.
Foto: U Siriji gine mnog djece iz Afganistana koja ratuju za Iran
Organizacija za zaštitu ljudskih prava Human Rights Watch objavila je da se u brigadi Fatimijun nalazi oko 15.000 Afganistanaca, te da se još dvije hiljade njih nalaze u brigadi Zejnebijun, sastavljenoj većinom od pakistanskih šiija.
Bivši analitičar Human Rights Watcha u Kabulu, Ahmed Šudža, kaže, pak, da je teško utvrditi tačan broj afganistanskih boraca na sirijskim ratištima jer korpus Kuds informacije o tome drži u tajnosti.
Istraživač vašingtonskog Atlantic Councila, Ali el-Funah, proveo je istraživanje o broju pogrebnih ceremonija te je utvrdio da je od septembra 2013. godine do oktobra ove godine, u Iranu održano 764 pogrebne ceremonije za afganistanske borce poginule na ratištu u Siriji.
Mlade afganistanske šiije putem društvenih mreža Facebook i Telegram, razgovaraju o odlasku u Siriju, a u diskusijama učestvuju i mladići koji se već nalaze na ratištu.
Ramadan Bašardost, zastupnik Hazara u afganistanskom parlamentu, kaže da je broj afganistanskih šiija koji učestvuju u sirijskom ratu „vojna tajna“, te da su oni iskorišteni i da ih Iranci tretiraju kao robove.
Bašardost, također, kaže: „Ovo pitanje je više puta raspravljano u parlamentu, a ministarstvo vanjskih poslova u oktobru je pozvalo iranskog ambasadora na razgovor u vezi toga.“
Šudža kaže da je glavni motvi zbog kojeg se mlade afganistanske šiije priključuju ratu u Siriji mogućnost da zarade novac i da oni i njihove porodice dobiju dozvolu za boravak u Iranu.
Ipak, „Šems“ je jedan od onih koji više ne žele da odlaze na sirijska ratišta. Nada se da će otvoriti dućan u Kabulu i kaže: „Nikome ko ovdje ima bilo kakav posao ne bih savjetovao da ide u Siriju.“
Iran #IRGC Brig.Gen. Hossein Hamedani:”We created Basij force in Syria: 70,000 fighters, 30,000 of them were trained in Iran.”(Eng subtitle) pic.twitter.com/z7C5oedaUR
— Iran in Syrian war (@warreports) September 8, 2017
Pripremio: Abdullah Nasup
