Polaganjem cvijeća i učenjem Fatihe u prisustvu mnogobrojnih mještana i gostiju u Memorijalnom centru Drežnica danas je obilježena 83. godišnjica od zločina koje su počinili četničke jedinice iz istočne Hercegovine uz potpunu kontrolu i saglasnost italijanskih okupacinih snaga.
Nakon 83 godine prvi put je organizirano sjećanje na žrtve najvećeg pokolja u historiji Drežnice.
Prisutnima su se obratili članovi inicijativnog odbora: Adnin Hasić, Fatima Lalić i Rifet Mezić koji je u svojoj prezentaciji na osnovu raspoloživih dokumenta rekonstruisao događaje u Drežnici u oktobru 1942. godine.
Na današinji dan navršava se 83 godine od početka četničkih zločina u Drežnici tokom Drugog svjetskog rata. Klanje i paljenje domova trajalo je pet dana, do 8. oktobra.
Nažalost, ovaj tragični događaj nikad nije imao dovoljnu pažnju šire društvene zajednice, te se sav spomen na nevine žrtve završavao u krugu njihovih porodica, rodbine i komšija, ili kako bi u Drežnici kazali : “ne dalje od mosta”.
Našavši se, igrom sudbine, u obuhvatu vojne operacije koju su provodile italijanske okupacione snage i četnici Draže Mihailovića protiv partizanskih jedinica na području Prozora, početkom oktobra 1942. godine, Drežnica je doživjela, u svojoj historiji nezapamćen, zločin i teror nad njenim stanovništvom, te pljačku i uništavanje javnih i privatnih dobara koje je to stanovništvo mukotrpno sticalo i gradilo.
Olovkom povučena linija od Mostara preko Drežnice do Prozora koja je na vojnoj karti određivala pravac kretanja jedne od kolona četničkih jedinica, ispostavit će se, predstavljala je liniju kretanja najvećeg ljudskog zla koje je se sručilo na prostor Drežnice. Za učešće u navedenoj operaciji, osmišljenoj i vođenoj od strane italijanskih oružanih snaga, angažovane su četničke jedinice iz istočne Hercegovine.
Kako se u izvještaju jednog od italijanskih oficira navodi, od četničkih jedinica u ovoj operaciji učestvovali su dijelovi Nevesinjskog i Trebinjskog korpusa. Dejstvovali su kao brigada Trebinje i brigada Gacko pod neposrednom komandom italijanskih oficira uz asistenciju četničkih oficira poručnika Milorada Popovića i poručnika Miloša Kureša.
Okupljanje četničkih jedinica počelo je u Mostaru 2. oktobra 1942. godine, da bi već narednog dana u ranim jutarnjim satima na željezničku stanicu Drežnica stigao prvi transport četnika. Odmah nakon što su stigli, četnici su počeli provoditi represalije prema lokalnom stanovništvu, ubistva, pljačku i paljevine.
Četvrtog oktobra na željezničku stanicu Drežnica stigla su još dva transporta četnika. Tog dana u Drežnicu je stigao i četnički vojvoda Dobroslav Jevđević, koji je pred 1.600 četnika održao govor, nakon kojeg su njihova započeta zlodjela u potpunosti eskalirala.
Tih dana četnici su u Drežnici ubili 62 osobe (fra Dominik Mandić tvrdi 142) te “pljačkali i palili”, navodi se u knjigama ”Prešućivani četnički zločini” (Dizdar – Sobolevski) i ”Četnički zločini u Bosni i Hercegovini” (Dizdar). Pouzdano se zna da su četnici u Drežnici ubili najmanje 32 civila katolika i najmanje 23 civila muslimana. Mnogi civili su teže ranjeni.
Zapaljeno je 38 stambenih kuća i pomoćnih objekata. Na Željezničkoj stanici Drežnica zapaljena je kuća Alije Elezovića u kojoj se nalazio općinski ured i trgovačka radnja.
Zapaljene su šumarska kuća, župni stan, imamska kuća i džamija u Donjoj Drežnici, dok je džamija u Gornjoj Drežnici opljačkana i oštećena. Škola sa pomoćnim prostorijama u potpunosti je opljačkana i demolirana. Također uništene su i mnoge mlinice.
Konje i krupnu stoku su opljačkali i odveli sa sobom, dok su sitnu stoku većinom poklali i ostavili po selima. O ovome zločinu je vrlo malo pisano te je široj javnosti gotovo nepoznat, a službeno nije niti utvrđen tačan broj žrtava.
(Faktor.ba)
