Ratni zločin deportacije bošnjačkih izbjeglica iz Herceg Novog jedna je od najvećih mrlja na obrazu crnogorskog pravosuđa i krajnje je vrijeme da se sazna prava istina u vezi sa ovim slučajem, saopšteno je iz Bošnjačke stranke, kazali su iz Bošnjačke stranke (BS).
Iz BS-a navode da suštinskog pomirenja ne može biti dok god odgovorni za sve ratne zločine na prostoru Crne Gore ne budu izvedeni pred lice pravde.
“Danas, 25. maja se obilježava tačno trideset godina od hapšenja civila bošnjačke nacionalnosti koji su potom deportovani u Bosnu i Hercegovinu, zahvaćenu ratom. Više desetina izbjeglih Bošnjaka nezakonito je uhapšeno u Crnoj Gori i predato vojsci bosanskih Srba u Bosni i Hercegovini u svojstvu talaca. Samo dvanaest deportovanih osoba je uspjelo da preživi mučenje u koncentracionim logorima, a posmrtni ostaci većine stradalih još nisu pronađeni”, podsjećaju iz BS-a.
Poručuju da počinicoci ratnih zločina moraju doći pred lice pravde. Žrtve i njihove porodice,ističu, to zaslužuju.
“Krajnje je vrijeme da crnogorsko društvo bude jedinstveno u stavu da je ovo slučaj koji baca sjenku na svu priču o pomirenju. Nema iskrenog pomirenja ako izvršioci ratnih zločina nisu procesuirani”, navodi se u saoštenju.
Bošnjačka stranka vjeruje da će tužilaštvo “pokazati malo više empatije prema žrtvama i da će krenuti u ponovno procesuiranje ratnog zločina deportacije, gdje bi odgovarali i neposredni izvršioci, počinioci i nalogodavci”.
“Zahtijevamo da se u udžbenike istorije uvrste činjenice o deportaciji Bošnjaka 1992. godine. Takođe, pozivamo Opštinu Herceg Novi i Ministarstvo unutrašnjih poslova da se u Herceg Novom konačno izgradi spomen obilježje, gdje je najveći broj izbjeglih civila i uhapšen”, saopšteno je iz Bošnjačke stranke.
Podsjećamo da je crnogorska policija u maju 1992. nezakonito uhapsila najmanje 66 civila, uglavnom Muslimana, starosti od 18 do 66 godina, koji su u Crnu Goru izbjegli od rata koji je već buktao u Bosni i Hercegovini, i da ih je kao taoce predala vojsci bosanskih Srba pod vođstvom Radovana Karadžića i Ratka Mladića da im posluže za razmjenu ratnih zarobljenika. O ovoj činjenici svjedoče pisana dokumenta. Svi izručeni iz Herceg-Novog 27. maja 1992. su neposredno nakon toga ubijeni, dok je druga grupa 25. maja 1992. upućena u koncentracioni logor u Foču (KPD), i od njih je samo nekolicina preživjela. Još uvijek nisu pronađena tijela svih žrtava deportovanih iz Herceg-Novog 27. maja 1992. godine, niti se pouzdano zna mjesto na kome su stradali. Takođe, najmanje 33 osobe srpske nacionalnosti iz Bosne i Hercegovine su takođe uhapšene i izručene vojsci Srpske Republike (kasnije nazvana Republika Srpska) u cilju mobilizacije, a nije poznato da li je neko od njih stradao.
Žrtve ovog zločina su nesporne, Crna Gora je njihovim porodicama posle četvorogodišnjeg suđenja na osnovu poravnanja 2008. godine platila naknadu štete zbog nezakonitog djelovanja crnogorske policije koje je dovelo do tragičnih posljedica. Da su nezakonito uhapšeni u Crnoj Gori i izručeni kao taoci utvrđeno je i pravosnažnom krivičnom presudom u Crnoj Gori, kao i presudom Haškog tribunala u predmetu Krnojelac (upravnik logora u Foči). Međutim, sporno je to što sudovi u Crnoj Gori nisu smogli snage da prepoznaju ratni zločin i da ga kazne. Grupa majki, ćerki i sestara stradalih žrtava podnijela je predstavku Evropskom sudu za ljudska prava zbog toga što Crna Gora nije obezbijedila krivičnu pravdu u ovom slučaju i poštovala ljudsko pravo na život i zabranu mučenja i Akcija za ljudska prava ih zastupa u tom sporu.
