Od proljeća 1992. godine pa sve do augusta 1995. godine, bihaćki okrug bio je u potpunom okruženju Vojske Republike Srpske i Vojske Republike Srpska krajina.
Grčevitu borbu za opstanak na ovim prostorima, pripadnici Petog korpusa Armije RBiH vodili su 1.201 dan. U slomu bihaćkog okruga učestvovao je i osuđeni ratni zločinac, danas načelnik Velike Kladuše Fikret Abdić, koji je izdao Krajišnike u najtežim danima.
Nakon deblokade bihaćkog okruga, 6. avgusta 1995. godine krenule su akcije oslobađanja okupiranih područja Bosanske krajine.
Operacija Sana 95, tokom koje su se spojili Peti i Sedmi korpus Armije RBiH počela je 13. septembra 1995. godine. Okosnicu brigada činili su Krajišnici protjerani iz Sanskog Mosta, Prijedora, Ključa, Kozarca…
Tokom ove operacije ponovo se na ovim prostorima pojavio Željko Ražnatović Arkan i brojne oružane jedinice iz Srbije, koje je poslao Jovica Stanišić. No, ni oni nisu mogli zastaviti oslobađanje Sanskog Mosta, Ključa…
Zahvaljujući hrabrim Krajišnicima koje su vodili legenardni komandanti Atif Dudaković i Mehmed Alagić, tokom oslobodilačke operacije Sana 95 otkrivene su brojne masovne grobnice i razmjeri zločina počinjenih nad Bošnjacima, koji su bili skrivani.
Upravo na prostorima koji su tada oslobođeni, zvjerski je ubijeno na desetine hiljada Bošnjaka i Hrvata, otkriveno 128 masovnih i 886 pojedinačnih grobnica.
Ekshumirano je 4697 žrtava, među kojima 314 žena i 136 djece. Kroz 157 logora prošlo je 130.000 ljudi. Srušeno je na desetine hiljada stambenih, vjerskih i kulturno-historijskih i drugih objekata.
Operacija Sana 95, zbog koje se danas na Sudu BiH sudi generalu Dudakoviću i njegovim saborcima bila je herojska odbrana Krajine, oslobodilačka akcija zahvaljujući kojoj su otkriveni svi zločini koje su počinili pripadnici Vojske RS, MUP-a RS i jedinica iz Srbije.
Da nije bilo Sane 95 nikada ne bi saznali za Biljane, Lanište…i ine masovne grobnice.
Ne bi saznali ni da su zločinci zvjerski ubili tromjesečnu Amilu Džaferagić. Posmrtni ostaci bebe Amile i njene majke Besime ekshumirani su u jami lanište, na području Ključa.
Cilj operacije Sana 95 nikada nije bio ubijanje Srba, etničko čišćenje, zatvaranje, niti je država BiH imala plan. Jedini cilj bio je oslobađanje, i otkrivanje istine o počinjenim zločinima za koje se do tada veoma malo znalo.
Autor: Faktor.ba
