Autor: Ćerim Bajrami
Naša bošnjačka nacionalna zajednica, odnosno njeni politički predstavnici (tri poslanika u Skupštini Kosova) nisu pozvani juče na sastank koji je organizirala Ambasada Sjedinjenih Američkih Država za razgovor oko mogućeg formiranja Asocijacije opština sa srpskom većinom u Republici Kosovo.
U najmanju ruku, trebalo bi da budemo zabrinuti zbog nekonsultiranja nas Bošnjaka oko zadnjih kretanja u vezi napora za postizanje sporazuma između Kosova i Srbije po osnovu njemačko-francuskog prijedloga koji podržavaju i SAD i EU.
Naša zabrinutost ima i konkretne povode, jer se nigdje ne govori o lošem položaju i kršenju osnovnih nacionalnih prava pripadnika bošnjačke zajednice u opštinama na sjeveru Kosova. Između ostalog, oni tamo nisu bezbjedni i nemaju slobodu govora !
Iseljavanje Bošnjaka
Veliki broj Bošnjaka se već iselio i iz naselja oko Rvatske blizu Leposavića, gdje ih je bilo oko 1400 poslije ulaska KFOR-a na Kosovo, 1999. godine. Slično je i u Bošnjačkoj mahali u Mitrovici i u druge dvije opštine na sjeveru Kosova.
Također, više od dvije decenije Bošnjaci u tim opštinama nemaju pravo na upotrebu bosanskog jezika u nastavi u školama za bošnjačku djecu, za razliku od bošnjačkih učenika u drugim djelovima Republike Kosova.
Trebalo bi da se zna da su Bošnjaci bili i jesu – poslije Srba i Albanaca – treća zajednica po broju stanovnika u te četiri opštine sjevernog dijela ove države, kao što su i treća nacionalna zajednica u cijeloj Republici Kosovo, poslije Albanaca i Srba.
Imali smo svojevremeno primjedbe i iznio sam ih javno za govornicom u Skupštini Kosova (sa pozicije ondašnjeg bošnjačkog poslanika), poslije potpisivanja Sporazuma iz 2015. godine u Briselu, po kojem su sve sudske i tužilačke funkcije taksativno podijeljene samo između Srba i Albanaca, iako je u tim opštinama na sjeveru sastav stanovništva bio i jeste višeetnički.(!?)
Tu moju tadašnju primjedbu podržali su, kao ondašnji poslanici u Skupštini, i aktuelna predsjednica i premijer Republike Kosovo, kao i dobar dio drugih poslanika !
Formiranje bošnjačkih opština
Također, treba i međunarodne i političke predstavnike u zemlji podsjetiti da je bošnjačka zajednica imala i ima zahtjeve za formiranje svojih opština u okviru USTAVNOG I ZAKONSKOG sistema Republike Kosovo: dvije u Prizrenskom i jednu u Pećkom regionu.
Očigledno je bilo i još uvijek jeste – da su politikantske igre i pritisci izvan Kosova, pogotovo iz Srbije, oko (ne)formiranja ZSO, bili i jesu glavni izgovor političkim predstavnicima većinskog naroda za blokadu daljnje decentralizacije (bilo opšte na cijelom Kosovu ili makar samo za jednu bošnjačku), opštine Rečane sa okolnim naseljima Župe i Podgore, koja, inače, ispunjava i više nego tražene zakonske uslove.
Jedan dio nas, bošnjačkih predstavnika, redovno smo naglašavali da želimo opštinu samo u okviru kosovskog konteksta.
Istine radi, drugi dio bošnjačkih političkih predstavnika unazad 10 godina, bio je do kraja nedefinisan oko potencijalnog neučlanjenja bošnjačkih opština u ZSO, ili su pak koketirali s nekima okolo koji su ostavljali otvorenu mogućnost za tako nešto.Tim prije što je njihovo predizborno ponavljanje pitanja ‘decentralizacije’ bilo radi dobijanja glasova od naroda.
Formiranje bošnjačkih opština odlukom Vlade i Skupštine Kosova, ima jakog uporišta u Zakonu o granicama opština (po g. Ahtisarijevom planu), bilo pojedinačno ili u grupi sa još, recimo, dvije s albanskom većinom, što je bilo više puta i obećavano.
A ono što je najvažnije – zahtjev za decentralizaciju makar opštine Rečane, ima jaku potrebu oko preuzimanja odgovornosti bošnjačke nevećinske zajednice za dodatne mehanizme očuvanja svog nacionalnog identiteta, zaštitu životne sredine (jako ugrožene) u regijama Župe i Podgore kod Prizrena – s ciljem povratne koristi za sve građane Kosova, kao i za održivi razvoj i zapošljavanje – radi zaustavljanja iseljavanja.
Zbog svega ovoga, i zbog naše konstruktivnosti, kao što smo i ranije tražili, bilo bi jako dobro aktivno uključivanje i bošnjačkih legitimnih i relevantnih predstavnika u svim ovim aktuelnim procesima.
