Pripremio: Ezher Beganović
Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine na sjednici Predstavničkog doma, održanoj 6.decembra ove godine usvojila je Zakon o dopuni krivičnog zakona Bosne i Hercegovine sa članom koji se odnosi na protuzakonito formiranje i pridruživanje stranim paravojnim ili parapolicijskim formacijama. U nastavku objavljujemo detalje ovog zakona sa obrazloženjem predlagača.
Zakon o dopuni krivičnog zakona Bosne i Hercegovine
Član l.
U Krivičnom zakonu Bosne i Hercegovine (“Službeni glasnik BiH”, br. 3/03, 32/03, 37/03, 54/04, 61/04, 30/05,53/06, 55/06, 32/07 i 8/1 0), iza člana 162 a. dodaje se novi član 162b. koji glasi:
“Član 162b.
(Protuzakonito formiranje i pridruživanje stranim paravojnim ili parapolicijskim formacijama)
(l) Ko protivno Zakonu o odbrani Bosne i Hercegovine ili Zakonu o službi u Oružanim snagama Bosne i Hercegovine organizira, rukovodi, obučava, oprema ili mobilizira pojedince ili grupe ljudi s ciljem pridruživanja, na bilo koji način, stranoj vojnoj, stranoj paravojnoj ili stranoj parapolicijskoj formaciji koje djeluju van Bosne i Hercegovine, kaznit će se kaznom zatvora u trajanju od najmanje pet godina.
(2) Ko se na bilo koji način pridruži stranoj vojnoj, stranoj paravojnoj ili stranoj parapolicijskoj formaciji, obučenoj, opremljenoj ili mobiliziranoj u smislu stava (l) ovog člana, kaznit će se kaznom zatvora u trajanju od najmanje tri godine.
(3) Ko nabavlja ili osposobljava sredstva, uklanja prepreke, stvara plan ili se dogovara s drugima ili vrbuje drugoga ili preduzme bilo koju drugu radnju kojom se stvaraju uslovi za direktno počinjenje ovog krivičnog djela, kaznit će se kaznom zatvora u trajanju od jedne do deset godina.
(4) Ko javno, putem sredstava informiranja, distribuira ili na bilo koji drugi način uputi poruku javnosti, koja za cilj ima podsticanje drugog na izvršenje ovog krivičnog djela, kaznit će se kaznom zatvora u trajanju od tri mjeseca do tri godine.
(5) Počinilac krivičnog djela iz stava (l) ovog člana koji otkrivanjem grupe spriječi počinjenje krivičnog djela ili otkrije grupu prije počinjenja krivičnog djela, kaznit će se kaznom zatvora u trajanju od šest mjeseci do tri godine, a može se i osloboditi od kazne.
(6) Odredbe ovog člana neće se primjenjivati na lica koja su na zakonit način stekla državljanstvo strane zemlje u čijoj vojsci ili vojnoj formaciji služe, ili služe vojnim formacijama pod kontrolom međunarodnopriznatih vlada, formiranim na osnovu zakona.”
Član 2.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku BiH”.
OBRAZLOŽENJE
I. USTAVNOPRAVNI OSNOV
Ustavnopravni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u istim članovima Ustava BiH kao i ustavni osnov za donošenje izvornog teksta Krivičnog zakona BiH, a to je član IV. 4. a) Ustava BiH, po kojem je Parlamentarna skupština BiH nadležna za donošenje zakona koji su potrebni za provođenje odluka Predsjedništva BiH ili za vršenje funkcije Parlamentarne skupštine BiH.
II. RAZLOZI DONOŠENJA ZAKONA
U dosadašnjoj sigurnosnoj praksi u radu na najtežim slučajevima organiziranog kriminala, terorizma, kao i ratnih zločina uočen je trend porasta paravojnih grupa koje se, pojavom kriznih žarišta u svijetu a s ciljem stvaranja vlastitih interesnih sfera – pretežno finansijskog karaktera, njima pridružuju. Veliki doprinos razvoju, organiziranju, vrbovanju i podsticanju na ovakve aktivnosti čini i neadekvatna generalna prevencija u smislu kaznene politike, odnosno neadekvatne krivičnopravne norme krivičnog zakonodavstva Bosne i Hercegovine kojom bi se spriječila ili umanjila mogućnost razvoja ovih pojavnih oblika.
Naime, uočeno je da se određeni broj građana Bosne i Hercegovine pridružuje paravojnim jedinicama van BiH, organizirano ili samostalno, za određene novčane iznose ili druge privilegije, a koji se nakon određenog vremena vraćaju u BiH te postaju nosioci propagandnog djelovanja i podsticanja drugih na činjenje istog krivičnog djela.
Kako bi finansirali ove aktivnosti, nerijetko se radi o dobro organiziranim grupama koje poticajni kapital stiču pranjem novca, trgovinom drogom i naoružanjem i drugim najtežim oblicima krivičnih djela. Upravo oštrijom kaznenom politikom kao i razvojem generalne prevencije sankcioniranjem ovakvih ponašanja doprinosi se direktnom suzbijanju bilo kakvog vaninstitucionalnog djelovanja suprotno Zakonu o odbrani BiH i Zakonu o službi u Oružanim snagama BiH, te drugim međunarodnopriznatim dokumentima iz oblasti oružanih snaga i borbe protiv terorizma.
III. FINANSIJSKA SREDSTVA
Za provođenje ovog zakona nisu potrebna dodatna izdvajanja finansijskih sredstava iz budžeta institucija Bosne i Hercegovine.
IV. USKLAĐENOST S MEĐUNARODNIM ZAKONODAVSTVOM
Predložene dopune Krivičnog zakona BiH su u skladu s međunarodnim standardima i međunarodnim konvencijama, a posebno Konvencijom Vijeća Evrope o sprečavanju terorizma (Varšava, 16.5.2005.), iz te oblasti i praksom u borbi protiv terorizma, ratnih zločina i najtežih oblika organiziranog kriminala.
