Veličanstveno, dostojanstveno, mirno bez ijednog incidenta, masovno uz odlučnu poruku: “Druge domovine do Crne Gore nemamo i nećemo dozvoliti njenu klerikalizaciju, fašizaciju, asimiliaciju i utapanje u Srpski svet!”
Piše: Veseljko KOPRIVICA / Novi magazin
Tako može da glasi najkraći raport sa protestnog skupa održanog na Cetinju 22. avgusta protiv ustoličenja novog mitropolita Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori Joanikija. Time su civilizovano i svima koji nisu slijepi i ostrašćeni religijom i nacionalizmom demantovana zlurada priželjkivanja da će tog dana u gradu pod Lovćenom biti haos i izbiti varnica da Crnu Goru pretvori u novo ratno žarište na Balkanu. A takvih je bilo bezbroj. Počev od prosrpskih medija u Crnoj Gori i beogradskih odanih Vučiću, nove crnogorske vlasti, svakakvih analitičara do zvaničnika iz Beograda.
Na Cetinju se kod spomenika Lovćenska vila okupilo oko 12.000 građana. Sa protesta je apelovano da SPC odustane od ustoličenja Joanikija na Cetinju. Građanska Crna Gora poslala je jasnu poruku da ne prihvata poniženje i diskriminaciju. Poruka je poslata domaćoj i međunarodnoj javnosti, ali prije svega novoj crnogorskoj vlasti i njenim nalogodavcima iz Beograda. Tog dana na Cetinju je pokazana odlučnost, odgovornost i samopoštovanje građana kojima je stalo do istinski slobodne Crne Gore.
Građanski aktivista Predrag Vušurović je, obraćajući se okupljenim, kazao da skupom pred Lovćenskom vilom na Cetinju počinje petnaest gandijevskih dana odbrane Cetinjskog manastira.
“Ne branimo mi srpskom patrijarhu da ustoliči svojeg namjesnika koje je izgradila ili dobila crkva Srbije u Crnoj Gori, ali ne dozvoljamo taj okupatorski čin u stolici Svetoga Petra u Cetinjskom manastiru kao viševjekovnome i vječitome simbolu crnogorske duhovne, državne i nacionalne samobitnosti i slobode. Ne dozvoljavamo ga posebno zato što im je za to potreban kao simbolički dokaz našega pristanka na okupaciju. Okupaciju od strane onih što nas ne priznaju ni kao pravoslavce, ni kao muslimane, ni katolike, što nas ne priznaju kao naciju, što nam ne priznaju ni jezik ni državu, ni crkvu ni kulturu”, poručeno je sa skupa.
Domaćoj i stranoj javnosti upućena je ova Deklaracija:
– Druge domovine do Crne Gore nemamo i nećemo dozvoliti njenu klerikalizaciju, fašizaciju, asimiliaciju i nikad upatanje u srpski svet.
– Crna Gora može opstati samo i jedino kao evropska i evroatlanska, građanska i sekularna država koja će uvažavati prava svih koji u njoj žive, bez obzira na vjesku ili nacionalnu pripadnost, jer je na tim načelima 2006. godine i obnovljena država crnogorska.
– Naša je Crna Gora kroz svu istoriju bila utočište svijema slobode ištućima. A današnji Crnogorci niejsu ni lažna nacija, no vjerni baštinici istoga slobodarstva koje su nam izborili i ostavili preci.
– Nećemo dopustiti dalje sktnavljenej crnogorskih svetinja koje su uzurpirali oni što ne priznaju ni Crnu Goru kao državu, ni Crnogorce kao naciju.
– Najveća vrijednost savremene Crne Gore je njena multitenička harmonija.To je jedina balkanska zemlja čijimanjinski narodi pružaju punu podršku državnome suverenitetu, a etnički Crnogorci nećemo dopustiti marionetskoj vlasti da tu našu civilazijsku tekovinu ponizi.
– Crna Gora je vjekovima dio evropske civilizacije i mi ćemo se svim raspoloživim sredstvima boriti i izboriti za evropske vrijednosti sekularizma, građanskoga društva i multukulturnoga sklada jer je to uslov i našega opstanka.
Očekuje se da će ovo podržati međunarodna zajednica i sve države regiona i članice NATO-a.
Zašto je Srpskoj crkvi i njenoj logistici stalo toliko da se ustoliči Joanikije baš u Cetinjskom manastiru koji nije njeno vlasništvo?
“Zakazanim ustoličenjem Joanikija drugoga u Cetinjskom manastiru kao simbolu crnogorske časti i slobode, žele poniziti svu nesrpsku Crnu Goru ili izazvati haos sa nesagledivim posljedicama. Žele u nametnutom ratu ostvariti ono što ne mogu u miru”, kaže Miodrag Živković, predsjednik Savjeta Građanske inicijative “21. maj” i bivši predsjednik Liberalnog saveza Crne Gore.
Da Ii je najavljenim ustoličenjem i svim onim što ga prati ugrožena bezbjednost građana?
Riječ je, mnogi upozoravaju, o događaju visokog bezbjednosnog rizika i da je svaki odgovorni građanin Crne Gore duboko zabrinut zbog svih eventualnih posljedica koje taj događaj može izazvati kao i provokacije izvođača velikodržavnog projekta zvanog “Srpski svet“.
Konačnu procjenu rizika o ustoličenju Joanikija daće Kobre i BIA. Stručnjaci iz “Kobri”, odreda vojne policije Vojske Srbije, stigli su u Crnu Goru da bi uvidom na terenu, zajedno sa agentima BIA i vrhom ANB-a, dali konačnu procjenu bezbjednosnog rizika u slučaju da se ustoličenje mitropolita SPC u Crnoj Gori Joanikija Mićovića obavi 5. septembra na Cetinju, saznaje Pobjeda iz izvora u Beogradu i Podgorici.
Prema informacijama tog lista, operativci BIA su bili u nedjelju na Cetinju, kako bi na licu mjesta snimili atmosferu i provjerili kakvi su planovi protivnika ustoličenja Joanikija te pokušali da saznaju šeme organizacije.
Prema saznanjima Pobjede, na adresu Sekretarijata za planiranje prostora i održivi razvoj Podgorice stigla je prije nekoliko dana molba kompanije “Stage pro” iz Srbije koja je zatražila od administracije Glavnog grada da joj dostavi geodetske osnove ili ortofoto platoa kod Hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici, zbog “događaja ustoličenja novog mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija”.
Sjedinjene Američke Države izrazile su “zabrinutost zbog zaoštravanja retorike” u vezi sa ustoličenjem Joanikija na Cetinju i pozvale sve u Crnoj Gori da rade na smirivanju tenzija. Stejt department ocjenjuje da je bezbjednost građana iznad svega i da je Crna Gora “dugo prepoznata kao raznolika i tolerantna zemlja” i da bi svi “građani trebalo da urade svoj dio da ispoštuju tu ponosnu tradiciju”.
Ako EU ne reaguje, na Balkanu bi se zbog agresivne politike SPC-a i Srbije moglo opet zapucati, piše Glas Istre komentarišući aktuelnu situaciju u Crnoj Gori.
“Poznatija po neefikasnosti nego po prepoznavanju važnih od nevažnijih tema, evropska birokratija se ne oglašava o tome što se događa u Crnoj Gori. Potpuni EU muk. Ova kriza, kao još jedna u nizu uzrokovanih problematičnom i iskvarenom srpskom politikom, prolazi tako da se niko njome ozbiljno ne bavi. Kao da se zaboravlja koliko je bilo mučno iskustvo koje je stečeno gotovo u svim republikama bivše države natopljenima krvlju žrtava agresivne srpske politike”, piše Glas Istre.
Spekuliše se da će na hirotoniju Joanikija doći i Aleksandar Vučić i da će Joanikija u dvorište Cetinjskog manastira spustiti helikopter kako bi izbjegao građane koji se okupe na protest. Prosrpski podgorički portal Borba objavila je da se Joanikije dogovorio sa ministarkom zdravlja da se ustoličenje zbog korone obavi na otvorenom, ali lokacija nije precizirana.
Premijer Krivokapić tvrdi da niko neće ugroziti ustoličenje Joanikija, a predsjednik Skupštine Crne Gore Aleksa Bečić poziva da ,,svi sa ljubavlju i poštovanjem dočekaju mitropolita“? Država se, eto, miješa i u crkvena pitanja.
Kako se može riješiti aktuelna politička kriza u Crnoj Gori?
Prvo, neophodan je dijalog predstavnika opozicije i vlasti. I da vlast zna da je tradicija da će građani Crne Gore, koji drže do svoje časti i nasljeđa predaka, braniti i odbraniti svoje.
To bi trebalo da znaju i poštuju, jednako njihovi prijatelji, kao i zvanični politički i pravni subjekti međunarodne zajednice, kaže u intervjuu Pobjedi akademik dr Radovan Radonjić.
On predlaže da Crnogorci moraju da traže da se zatvore privremeno granice, zabrani privremeno rad Srpske pravoslavne crkve, da otkažu povjerenje sadašnjoj vladi kao i svim vjerskim i drugim licima koja su zloupotrijebila ljudskost, poštenje i bratsku ljubav s kojim ih je Crna Gora dočekala kad im je bilo najteže.
Prema njegovim riječima, mora se pokrenuti bez oklijevanja sudsko i drugo ispitivanje vlasništva nad sakralnim i drugim objektima u Crnoj Gori, kao obavezati Skupština Prijestonice Cetinje da Cetinjski manastir oslobode od sadašnjih korisnika i ustupe kao svojinu grada na korišćenje Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi.
“Borimo se za svoja prava odlučno, pošteno, otvoreno, hrabro i demokratski, ali ne protiv SPC i Srbije, već za to da oni koji su nas ovdje doveli učine što im Ustav ove zemlje nalaže da ja sačuvamo prvo od njih, a onda i od svakoga sa strane”, kaže Radonjić.
Sasvim je izvjesno da će organizatori Joanikijevog ustoličenje 5. septembra nastojati da dovedu što više svojih pristalica. Stoga su iz Komisije za bezbjednost Demokratske partije socijalista poručili Vladi da je “danima gluva na dobronamjerna upozorenja i savjete, da se okane podilaženju jednoj vjerskoj zajednici i da svoje izjave i postupke uskladi sa činjenicom da je izvršna vlast u zemlji u kojoj žive građani različitih nacija i konfesija”.
Istina je, ipak, da je prethodna vlast Srpskoj crkvi i njenom mitrpolitu Amfilohiju mnogo toga tolerisala trideset godina i da nije Crkva, nego Đukanovićeva vlast velikodušno uticala na desekularizaciju Crne Gore.
Šta će se sve dešavati 5. septembra na Cetinju teško je realno predvidjeti. I zbog ovoga.
Crnogorska pravoslavna crkva objavila je poziv na svenarodni crnogorski zbor koji će se održati od 3. do 5. septembra na Dvorskom trgu na Cetinju. U okviru zbora koji će se, kako su najavili, održavati sa početkom u 20 sati biće organizovan muzički program i narodno veselje.
Sa druge strane, sin odbornika Opštine Tivat slavi na društvenim mrežama ratnog zločinca Ratka Mladića i prijeti: “Mi Tivćani ulazimo na Cetinje, kao Ratko ’95. u Srebrenicu!”
Pa građani Crne Gore i vi koji hoćete da okupirate Crnu Goru i izazovete nemire sa nepredividim posljedicama izvolite: ili ćete podražati narodno veselje ili Ratka Mladića i genocid u Srebrenici!
