Kada u arterijama pacijenta dođe do nakupljanja masnih naslaga, onda postoji mogućnost suženja i potpunog prekida protoka krvi.
Tkivo zbog toga ne prima dovoljno krvi, te dolazi do ishemije i gangrene, dakle, odumiranja ćelija i raspadanja tkiva. Pacijenti imaju velike bolove pri hodanju, blijedi su, osjećaju hladnoću, a moguća je i paraliza. Prijeti im amputacija noge.
No, da se ovo ne bi dešavalo pacijentima u Tuzlanskom kantonu i ostalim krajevima Bosne i Hercegovine, pobrinuo se doc.dr. Elmir Jahić, invazivni kardiolog i načelnik Klinike za kardiovaskularne bolesti Univerzitetskog kliničkog centra Tuzla.
Naime, on već godinu dana, jedini u Bosni i Hercegovini, primjenjuje rutinski endovaskularni tretman periferne arterijske okluzivne bolesti. Nakon ove procedure, koja traje od 30 do 60 minuta, pacijent već sutradan može bez problema ići kući.
Jahić nam kazuje da je do sada u UKC-u tretirano oko 25 pacijenata iz cijele Bosne i Hercegovine, te pojašnjava uzroke, nastanak i liječenje ove bolesti.
Naime, jedna od manifestacija ateroskleroze je i periferna arterijska okluzivna bolest.
Masne naslage
-To je proces nakupljanja masnih naslaga u zidovima arterija što za posljedicu ima njihovo suženje -stenozu ili okluziju – potpuni prekid protoka krvi. Ispod mjesta okluzije ili stenoze tkivo ne prima dovoljno krvi te dolazi do razvoja ishemije pa čak i gangrene. Primarni cilj endovaskularnih procedura je otkloniti stenozu ili okluziju i uspostaviti uredno snadbijevanje tkiva krvlju – govori Jahić za Faktor.
Navodi da su ovom bolešću najčešće zahvaćene potkoljenična arterija na donjim ekstremitetima, butna i ilijačna arterija, renalna arterija koja vaskularizira bubreg, te potključna arterija na gornjim ekstremitetima. Klinički, ova stanja se manifestuju bolom pri hodanju, bljedilom ili hladnoćom uz nedostatak perifernih pulseva na ekstremitetima sa mogućom ishemijskom paralizom i razvojem trofične promjene.
-U današnjem vremenu rasprostranjenost ovog oboljenja poprima gotovo razmjere epidemije – istakao je on.
(Pacijenti najčešće imaju problem u predjelu potkoljenice)
Postoje dva osnovna tipa liječenja ovog oboljenja – hirurški i endovaskularni. Jahić ponosno ističe da je Univerzitetski klinički centar Tuzla, odnosno Klinika za kardiovaskularne bolesti, već decenijama lider u hiruškom tretmanu ove bolesti, i to ne samo u Bosni i Hercegovini, nego i u regiji. No, prije godinu je započeo i uspješno se obavlja i endovaskularni tretman ove bolesti.
-Ove procedure se najčešće izvode metodom Perkutane transluminalne angioplastike (PTA). Naime, tada se vrši mehaničko širenje krvnog suda putem katetera sa malim balonom ili implantacijom stenta u oboljelu perifernu arteriju, slično implantaciji stenta u koronarne arterije tokom infarkta srca. Stent je sačinjen od fleksibilne perforirane metalne legure koji se postavi na mjesto suženja arterije, armirajući i podržavajući otvoren lumen arterije – pojašnjava nam Jahić.
Navodi da se ovim tretmanom postiže normalan protok krvi kroz oboljelu arteriju, što za rezultat ima prestanak bolova pri hodu, te smanjenje i otklanjanje ishemijskih promjena u zahvaćenom tkivu. Do sada pacijenti sa ovim oboljenjima, dodaje Jahić, uglavnom su bili podvrgavani operativnim zahvatima.
-Endovaskularne procedure su znatno komfornije za pacijenta jer nema operativnih rezova i razvoja eventualnih komplikacija. Do mjesta lezije koju treba tretirati se dolazi perkutanim putem, najčešće putem uvodnice (promjera oko 2 milimetra) koja je plasirana u arteriju u preponi. Već sutradan pacijenti mogu ići kući, nema infekcija koje se mogu javiti nakon operativnih zahvata, a postiže se isti rezultat – govori Jahić.
Ističe da u nekim slučajevima hirurški tretman ostaje metoda izbora, koja se vrlo uspješno radi oa ovoj tuzlanskoj klinici.
Pušenje, starost, šećerna bolest
Prema Jahićevim riječima, faktori rizika za nastanak ove bolesti su pušenje, starost, šećerna bolest, arterijska hipertenzija, hiperlipoproteinemija. Kod ovih bolesnika često se nalazi bolest koronarnih i karotidnih arterija, a što je uslovljeno generalizovanim oboljenjem – aterosklerozom.
-Tako da se naši pacijenti pored tegoba kao što su bolovi u nogama pri hodu, odsutnost perifernog pulsa na arterijama, ishemijske promjene na okrajinama, mogu žaliti i na tegobe koje potiču od koronarne bolesti (bol u grudima pri fizičkom naporu, nedostatak daha, ubrzano zamaranje) i suženja vratne arterije (kratkotrajni gubici svijesti) – pojašnjava dr. Jahić.
Prvi stent u BiH
Invazivna, odnosno endovaskularna medicina, naglašava Jahić, oblast je po kojoj je Univerzitetski klinički centar iz Tuzle nadaleko prepoznatljiv.
-To je centar u kojem je implantiran prvi stent u koronarnu arteriju u BiH, mjesto u kojem se akutni infarkt miokarda zbrinjava Primarnom PCI 24 sata dnevno, sedam dana u sedmici u skladu sa savremenom evropskom praksom. UKC Tuzla je i bosanskohercegovački referalni centar za endovaskularni tretman arterija mozga i endovaskularni tretman karotidnih arterija – ističe on.
(S. K. /Faktor.ba)
