Autor: Amir Durmić/ Minber.ba
Već duže vrijeme na društvenim mrežama prisutan je jedan vrlo neobičan trend. Naime, određeni pojedinci, ali i grupacije muslimana, koji sebe smatraju revnim sunijama koji slijede pravnu školu imama Ebu Hanife, Allah mu se smilovao, na svojim Facebook profilima ili pak na Facebook grupama na kojima rade kao administratori ili saradnici, veoma blisko sarađuju sa raznoraznim (pro)šiijski orijentiranim pojedincima ili zajednicama, te s njima, pod krinkom nekakvog bratstva i jedinstva, vrlo ljubazno čavrljaju i razmjenjuju patetične poruke koje odišu ljubavlju i uvažavanjem. Njihov krajnje idiličan odnos fenomen je vrijedan pažnje, jer ako su ovi prvi istinske sunije, onda svakako znaju i priznaju da su ashabi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, najbolja generacija koja se pojavila na zemlji i da njihovo vrijeđanje, omalovažavanje i ismijavanje predstavlja vrstu otvorenog nevjerstva. U isto vrijeme svakako bi trebali i morali znati da šiije i rafidije u globalu mrze ogromnu većinu ashaba te da ih generalno smatraju otpadnicima i nevjernicima. Tih odvratnih i za svakog normalnog muslimana nepojmljivih kvalifikacija nisu pošteđena ni trojica prvih, odabranih halifa, kojima je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, garantirao Džennet, a šiijska kapitalna djela prepuna su tih izjava. Ni veliki broj šiija porijeklom iz naše domovine, bez obzira borave li u Bosni ili dijaspori, uopće ne skriva svoju mržnju i netrpeljivost prema ashabima, a neki od njih na svojim profilima redovno šire antisunijsku propagandu objavljujući video i audio materijale u kojima se, pored ashaba, proklinju, ismijavaju i omalovažavaju učenjaci ehli-sunneta, bez obzira sa kojeg geografskog područja dolazili. To ipak iz nekog čudnog razloga nimalo ne smeta spomenutim navodnim hanefijama koji, ni pored činjenice da njihovi virtualni prijatelji šiijskog svjetonazora javno gaze i nipodaštavaju sve ono što jednom istinskom suniji mora biti sveto i nepovredivo, i dalje s njima nastavljaju gajiti prijateljske odnose. Ovakvi moraju preispitati svoj odnos prema ashabima, ali i prema vjeri islamu u cijelosti, jer istinski sunija, bez obzira kojem ehli-sunnetskom mezhebu pripadao, ni po koju cijenu sebi ne smije dozvoliti da bude prisni prijatelj sa onima koji svim silama pokušavaju srušiti temelje na kojima opstoji istinski ehli-sunnet. Koliko su učenjaci hanefijske pravne škole bili tolerantni i širokogrudni prema rafidijama i njihovoj izopačenoj ideologiji, najbolje govore njihove riječi i fetve zabilježene u kapitalnim djelima ovog mezheba. Ovdje navodimo samo djelić tih izjava, pa neka domaći šiijski simpatizeri, koji sebe smatraju ljubomornim sunijama, dobro razmisle koga slijede: učenjake hanefijskog mezheba ili svoje strasti? Na kraju teksta nalazi se spisak korištene literature na arapskom jeziku.
1. Hatib el-Bagdadi (463. h. g.) bilježi da je Omer b. Ibrahim kazivao da je čuo Ibn Mubareka kako kaže:
قَالَ: سَمِعْتُ ابْنَ الْمُبَارَكِ , يَقُولُ: سَأَلَ أَبُو عِصْمَةَ أَبَا حَنِيفَةَ: مِمَّنْ تَأْمُرُنِي أَنْ أَسْمَعَ الْآثَارَ؟ قَالَ: ” مِنْ كُلِّ عَدْلٍ فِي هَوَاهُ, إِلَّا الشِّيعَةَ , فَإِنَّ أَصْلَ عَقِيدَتِهِمْ تَضْلِيلُ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ…
“Ebu Isma je pitao imama Ebu Hanifu: ‘Od koga mi preporučuješ da slušam (i prenosim) predaje?’, a on odgovori: ‘Od svakog pravednog koji kontrolira svoje strasti, osim od šiija, jer primarni temelj na kojem se gradi njihova akida jeste ubjeđenje da su ashabi Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, bili u zabludi…’” (Hatib el-Bagdadi, El-Kifajetu fi ‘ilmir-rivaja, str. 126)
2. Imam Subki (756. h. g.), govoreći o statusu osobe koja psuje, vrijeđa, i omalovažava ashabe, radijallahu anhum, između ostalog kaže:
فَيَتَلَخَّصُ أَنَّ سَبَّ أَبِي بَكْرٍ – رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ – عَلَى مَذْهَبِ أَبِي حَنِيفَةَ وَأَحَدِ الْوَجْهَيْنِ عِنْدَ الشَّافِعِيَّةِ كُفْرٌ…
“Ukratko, prema mišljenju učenjaka hanefijskog mezheba i prema jednom od dva mišljenja koja o ovom pitanju imaju šafijski učenjaci, psovanje Ebu Bekra, radijallahu anhu, predstavlja kufr – otvoreno nevjerstvo.” (Subki, Fetava, 2/590)
3. Navodeći ajete i predaje koje govore o vrijednosti ashaba i visokom položaju koji zauzimaju, Ibn Ebu ‘Izz el-Hanefi (792. h. g.) rekao je:
فَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَكُونُ فِي قَلْبِهِ غِلٌّ لِخِيَارِ الْمُؤْمِنِينَ، وَسَادَاتِ أَوْلِيَاءِ اللَّهِ تَعَالَى بَعْدَ النَّبِيِّينَ؟ بَلْ قَدْ فَضَلَتْهُمُ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى بِخَصْلَةٍ، قِيلَ لِلْيَهُودِ: مَنْ خَيْرُ أَهْلِ مِلَّتِكُمْ؟ قَالُوا: أَصْحَابُ مُوسَى، وَقِيلَ لِلنَّصَارَى: مَنْ خَيْرُ أَهْلِ مِلَّتِكُمْ؟ قَالُوا: أَصْحَابُ عِيسَى، وَقِيلَ لِلرَّافِضَةِ: مَنْ شَرُّ أَهْلِ مِلَّتِكُمْ؟ قَالُوا: أَصْحَابُ مُحَمَّدٍ! ! لَمْ يَسْتَثْنُوا مِنْهُمْ إِلَّا الْقَلِيلَ، وَفِيمَنْ سَبُّوهُمْ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِمَّنِ اسْتَثْنَوْهُمْ بِأَضْعَافٍ مُضَاعَفَةٍ.
“A ko je u većoj zabludi od onoga ko u svome srcu nosi mržnju i zlobu prema najboljim vjernicima i najodabranijim Allahovim evlijama (štićenicima) nakon vjerovjesnīkā? Čak su ih, uzimajući u obzir njihova svojstva i odlike, židovi i kršćani (indirektno) favorizirali (nad ostalim ljudima). Kada su židove upitali: ‘Ko su najbolji ljudi u vašoj vjeri?’, oni su rekli: ‘Drugovi Musaovi!’ Kada su kršćane upitali: ‘A ko su najbolji ljudi u vašoj vjeri?’, oni su rekli: ‘Drugovi Isaovi!’, a kada su rafidije upitali o tome ko su najgori ljudi u njihovoj vjeri, oni rekoše: ‘Muhammedovi drugovi!’ Samo su mali broj ashaba izdvojili iz tog generaliziranja (te ih poštuju), a među onima koje vrijeđaju i psuju mnogo je onih koji su vredniji i na većem stepenu od onih koje oni cijene i priznaju.’” (Ibn Ebu ‘Izz el-Hanefi, Šerhul-akidetit-Tahavijja, 2/695–696)
4. Navodeći razne komentare islamskih učenjaka koji se prenose u vezi s tumačenjem hadisa u kojem je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kazao: “Koji god čovjek svome bratu (muslimanu) kaže: ‘Nevjerniče!’, te riječi će se neminovno obistiniti nad jednim od njih dvojice!” (Buhari, Sahih, br. 6104; Muslim, Sahih, br. 60), veliki hanefijski učenjak Ali Mula el-Kari (1014. h. g.) preferira stav većine islamskih autoriteta koji tvrde da haridžije nisu nevjernici, već jedna od zabludjelih novotarskih skupina, a onda u kontekstu generalnog pravila o zabrani neutemeljenog proglašavanja muslimana nevjernicima kaže:
وَهَذَا فِي غَيْرِ حَقِّ الرَّافِضَةِ الْخَارِجَةِ فِي زَمَانِنَا، فَإِنَّهُمْ يَعْتَقِدُونَ كُفْرَ أَكْثَرِ الصَّحَابَةِ، فَضْلًا عَنْ سَائِرِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَالْجَمَاعَةِ، فَهُمْ كَفَرَةٌ بِالْإِجْمَاعِ بِلَا نِزَاعٍ.
“Ovo (generalno pravilo o zabrani proglašavanja muslimana nevjernicima) ne vrijedi za rafidije koje su se pojavile u našem vremenu, jer oni čvrsto vjeruju da su ashabi većinom bili nevjernici, a o ostalim sljedbenicima ehli-sunneta da i ne govorimo. Zato je njihovo (rafidijsko) nevjerstvo potvrđeno konsenzusom i u tom pogledu ne postoji spor.” (Ali Mula el-Kari, Mirkatul-mefatih, 7/3027)
5. Navodeći riječi nekih učenjaka o propasti kršćanskog carstva u Šamu ubrzo nakon smrti Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, Ali Mula el-Kari hvali potomke istih tih kršćana koji su primili islam i postali uzoriti muslimani te kaže:
ثُمَّ انْقَلَبَتْ لَهُمُ الْمَمْلَكَةُ الْإِسْلَامِيَّةُ بِالْغَلَبَةِ وَالشَّوْكَةِ الْإِيمَانِيَّةِ، حَتَّى أَقَامَهُمُ اللَّهُ لِمُقَاتَلَةِ الطَّائِفَةِ النَّصْرَانِيَّةِ، وَلِمُقَابَلَةِ الرَّافِضَةِ الْكُفْرَانِيَّةِ…
“Zatim je (oružanom) pobjedom i snagom imana islamska imperija zavladala Šamom, a Uzvišeni je Allah njih (tj. stanovnike Šama) učinio od onih koji su se borili protiv kršćana i rafidijskih nevjernika…” (Ali Mula el-Kari, Mirkatul-mefatih, 9/3755)
6. Ibn Mevdud el-Musili (683. h. g.) navodi da je Muhammed b. Hasen eš-Šejbani (189. h. g.), jedan od dvojice najpoznatijih učenika imama Ebu Hanife, rekao: “Nije dozvoljeno (kao muktedija) klanjati namaz za rafidijama, džehmijama i kaderijama.” (Ibn Mevdud el-Musili, El-Ihtijaru li ta‘lilil-muhtar, 1/58)
وَعَنْ مُحَمَّدٍ: لَا تَجُوزُ الصَّلَاةُ خَلْفَ الرَّافِضَةِ وَالْجَهْمِيَّةِ وَالْقَدَرِيَّةِ.
7. Poznati hanefijski učenjak Burhanuddin el-Merginani (593. h. g.) rekao je:
قَالَ الْمَرْغِينَانِيُّ تَجُوزُ الصَّلَاةُ خَلْفَ صَاحِبِ هَوًى وَبِدْعَةٍ وَلَا تَجُوزُ خَلْفَ الرَّافِضِيِّ وَالْجَهْمِيِّ وَالْقَدَرِيِّ وَالْمُشَبِّهِ وَمَنْ يَقُولُ بِخَلْقِ الْقُرْآنِ، حَاصِلُهُ إنْ كَانَ هَوَى لَا يَكْفُرُ بِهِ صَاحِبُهُ يَجُوزُ مَعَ الْكَرَاهَةِ، وَإِلَّا فَلَا….
“Dozvoljeno je (kao muktedija) klanjati namaz i za sljedbenikom strasti (odnosno velikim grješnikom) i za novotarom, ali nije dozvoljeno klanjati namaz za rafidijom, džehmijom, kaderijom, mušebbihom[1] i za onima koji vjeruju da je Kur’an stvoren. Drugim riječima, ako se radi o grješniku čiji grijeh sam po sebi nije nevjerstvo, klanjati namaz za takvom osobom dozvoljeno je, ali je pokuđeno, a u suprotnom (tj. ako se radi o grješniku čiji grijeh ulazi u okvire nevjerstva) za njim nije dozvoljeno klanjati…” (Fahruddin ez-Zejlei, Tebjinul-hakaiki šerhu kenzud-dekaik, 1/134)
8. Jedan od najeminentnijih hanefijskih učenjaka Ibn Abidin (1252. h. g.), govoreći o nekim propisima braka, tj. navodeći s kojim je osobama dozvoljeno, a s kojima zabranjeno stupiti u brak, između ostalog kaže:
وَبِهَذَا ظَهَرَ أَنَّ الرَّافِضِيَّ إنْ كَانَ مِمَّنْ يَعْتَقِدُ الْأُلُوهِيَّةَ فِي عَلِيٍّ ، أَوْ أَنَّ جِبْرِيلَ غَلِطَ فِي الْوَحْيِ ، أَوْ كَانَ يُنْكِرُ صُحْبَةَ الصِّدِّيقِ ، أَوْ يَقْذِفُ السَّيِّدَةَ الصِّدِّيقَةَ فَهُوَ كَافِرٌ لِمُخَالَفَتِهِ الْقَوَاطِعَ الْمَعْلُومَةَ مِنْ الدِّينِ بِالضَّرُورَةِ…
“Nakon svega potpuno je jasno da je rafidija koji vjeruje da je Alija, radijallahu anhu, božanstvo, ili da je Džibril pogriješio u dostavljanju Objave, ili koji negira da je Ebu Bekr jedan od ashaba ili pravovjernu Aišu, radijallahu anha, potvara da je učinila zinaluk – uistinu nevjernik jer se (svojim uvjerenjima) jasno suprotstavlja općepoznatim načelima i principima vjere islama koje nužno mora poznavati svaki musliman.” (Ibn Abidin, Hašijetu reddil-muhtar, 3/50)
9. Na drugom mjestu, Ibn Abidin kaže:
الرَّافِضِيَّ كَافِرٌ إنْ كَانَ يَسُبُّ الشَّيْخَيْنِ مُبْتَدِعٌ إنْ فَضَّلَ عَلِيًّا عَلَيْهِمَا مِنْ غَيْرِ سَبٍّ…
“Rafidija koji psuje i vrijeđa dvojicu šejhova (tj. Ebu Bekra i Omera, radijallahu anhuma) smatra se nevjernikom, a ako ih ne psuje, ali Aliju, radijallahu anhu, smatra boljim i vrednijim od njih dvojice, onda se smatra novotarom.” (Ibn Abidin, Hašijetu reddil-muhtar, 4/238)
10. Također, Ibn Abidin kaže:
نَعَمْ لَوْ كَانَ يَقْذِفُ السَّيِّدَةَ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا فَلَا شَكَّ فِي كُفْرِهِ…
“Da, ako (rafidija) potvara Aišu, radijallahu anha, (za zinaluk), u njegovo nevjerstvo nema nikakve sumnje.” (Ibn Abidin, Hašijetu reddil-muhtar, 4/238)
LINK za pregled fotogalerije sa susreta bosanskih i iranskih šija
Popis korištene literature:
1. الكتاب: الكفاية في علم الرواية
المؤلف: أبو بكر أحمد بن علي بن ثابت بن أحمد بن مهدي الخطيب البغدادي (المتوفى: 463هـ)
المحقق: أبو عبدالله السورقي , إبراهيم حمدي المدني
الناشر: المكتبة العلمية – المدينة المنورة.
2.الكتاب: فتاوى السبكي
المؤلف: أبو الحسن تقي الدين علي بن عبد الكافي السبكي (المتوفى: 756هـ)
الناشر: دار المعارف.
3. الكتاب: شرح العقيدة الطحاوية
المؤلف: صدر الدين محمد بن علاء الدين عليّ بن محمد ابن أبي العز الحنفي، الأذرعي الصالحي الدمشقي (المتوفى: 792هـ).
تحقيق: شعيب الأرنؤوط – عبد الله بن المحسن التركي
الناشر: مؤسسة الرسالة – بيروت
الطبعة: العاشرة، 1417هـ – 1997م.
4. الكتاب: مرقاة المفاتيح شرح مشكاة المصابيح
المؤلف: علي بن (سلطان) محمد، أبو الحسن نور الدين الملا الهروي القاري (المتوفى: 1014هـ)
الناشر: دار الفكر، بيروت – لبنان
الطبعة: الأولى، 1422هـ – 2002م.
5. الكتاب: الاختيار لتعليل المختار
المؤلف: عبد الله بن محمود بن مودود الموصلي البلدحي، مجد الدين أبو الفضل الحنفي (المتوفى: 683هـ)
عليها تعليقات: الشيخ محمود أبو دقيقة (من علماء الحنفية ومدرس بكلية أصول الدين سابقا)
الناشر: مطبعة الحلبي – القاهرة (وصورتها دار الكتب العلمية – بيروت، وغيرها)
تاريخ النشر: 1356 هـ – 1937 م.
6. الكتاب: تبيين الحقائق شرح كنز الدقائق وحاشية الشِّلْبِيِّ
المؤلف: عثمان بن علي بن محجن البارعي، فخر الدين الزيلعي الحنفي (المتوفى: 743 هـ)
الحاشية: شهاب الدين أحمد بن محمد بن أحمد بن يونس بن إسماعيل بن يونس الشِّلْبِيُّ (المتوفى: 1021 هـ)
الناشر: المطبعة الكبرى الأميرية – بولاق، القاهرة
الطبعة: الأولى، 1313 هـ.
7. الكتاب: رد المحتار على الدر المختار
المؤلف:ابن عابدين، محمد أمين بن عمر بن عبد العزيز عابدين الدمشقي الحنفي (المتوفى: 1252هـ)
الناشر: دار الفكر- بيروت الطبعة: الثانية، 1415هـ – 1995م.
[1] Džehmijje u potpunosti negiraju sva Allahova svojstva; kaderije – indeterministi, su sekta čiji sljedbenici tvrde da je čovjek apsolutno slobodan da svojom voljom čini ono šta hoće, a da volja Uzvišenog Allaha i Njegova moć u tome ne igraju nikakvu ulogu; mušebbihe ili antropomorfisti Allahova svojstva poistovjećuju sa svojstvima stvorenja. (op. aut.)
