Priredio: Abdusamed Nasuf Bušatlić
Malo je muslimana u Egiptu a da nisu čuli za Hunfes Pašu ili Kotrljan (balegar) Pašu – što na arapskom jeziku znači riječi ”hunfes”. Naime, to je bio nadimak poznatom egipatskom oficiru Ali Jusufu, koji je bio među oficirima koji su izdali Ahmeda Urabija u bici Tel el-Kebir i nanijeli težak poraz egipatskoj vojsci koji je doveo do britanske okupacije zemlje.
Dana 12. septembra, 1882. godine, dan prije bitke kod Tel el-Kebira, Ali Jusuf je poslao prethodnicu svoje vojske Urabiju sa obavještenjem da Englezi tog dana neće krenuti u napad, pa je egipatska vojska, po naređenju svojih komandanata, taj dan odmarala kako bi se pripremila za odlučujuću bitku sutra ujutro.
Međutim, uveče istog dana, engleski general Wellesley se, nakon ponoći, pripremio za pokret vojske u potpunoj tišini, dok se Abdur-Rahman Hassan, komandant izviđačke divizije koji je čuvao pustinjski put sa istoka, povukao na sjever da očisti put za prolaz britanskoj vojsci.
Što se tiče Ali Jusufa ili Hunfes Paše, on se nije zadovoljio samo time što je puštao englesku vojsku da prođe pored njegovih snaga, već je za njih postavio i fenjere na stazama da bi se engleska vojska mogla lakše kretati. U zoru, 13. septembra, 1882. godine, egipatska vojska je doživjela težak poraz kod Tel el-Kebira.
Bitka je trajala manje od 30 minuta, a Ahmed Urabi je uhapšen prije nego što je uspio obući vojničke čizme, prema Urabijevom priznanju tokom njegovog prognaničkog putovanja na Šri Lanku.
U svojoj knjizi Fasl fi tarih es-sevretul-‘Urabijje, Mahmud Hafif, veli: ”15. septembra, Britanci su stigli do oblasti El-Abasijje, odakle su marširali do utvrđenja u kojem je bilo četiri hiljade vojnika, pa im je Hunfes Paša predao ključeve tvrđave.”
Hunfes Paša je kasnije pisao Englezima žaleći se da je dobio samo dvije hiljade zlatnih funti za svoju izdaju, a ne deset hiljada kao predsjednik Senata, Muhamed Sultan-paša.
Na kraju je izdajnik Hunfes Paša, poslat u penziju koja je iznosila svega 12 funti, i do kraja života je živio odbačen od svih. Niko od njegove porodice ili komšija nije razgovarao s njim sve dok nije umro sam i prezren. (Izvor: dr. Mustafa el-Šihabi, Hijanetul-‘uzma – Najveća izdaja)
