Podaci iz arhiva Armije Republike Bosne i Hercegovine govore da je u proteklom ratu 5.360 žena učestvovalo u odbrani države od velikosrpske agresije. Većina tih žena je rame uz rame išla sa muškarcima, sa puškom u ruci, borile su se da sačuvaju svoju domovinu. Mnoge od njih su dale svoje živote u toj misiji, a njih 13 odlikovano je najvećim ratnim priznanjem Zlatni ljiljan.
Povodom 1. marta, Dana nezavisnosti Bosne i Hercegovine, u prostorijama Vijeća Kongresa bošnjačkih intelektualaca održana je tribine “Ženske asocijacije u odbrani Republike Bosne i Hercegovine”.
“Žene su dale svoj veliki doprinos, ali se o tome veoma malo govori. Prvo se moramo osvrnuti na žene borkinje, kojih je više od 5.000 koje su uzele učešće u odbrani BiH sa puškom u ruci. Paralelno s njima, žene civili, su isto tako stale u odbranu BiH”, rekla je profesorica Nezaheta Akšamija, koja je bila uvodničarka na tribini.
Kako je kazala, žene su se nakon prvog šoka i granatiranja počele samoinicijativno organizovati kako bi dale svoj doprinos i prižule otpor.
“Iako su žene imale svoje radne obaveze, iako su obavljale razne poslove od profesora, ljekara, radnika u administraciji… one su ustvari preuzele veliki dio poslova koje su muškarci morali da napuste jer su otišli puškom braniti BiH”, rekla je Akšamija.
Istakla je da su tada formirana udruženja s osnovnim zadatkom zaštite žena, očuvanja tradicije, kulture, društva u cjelini i tradicionalnih vrijednosti koje su bile ugrožene.
“U Sarajevu je egzistiralo oko deset udruženja, međutim zbog okupiranih kasarni one nisu mogle međusobno komunicirati i onda smo mi svaka na svom području organizovale svoje aktivnosti”, rekla je.
Dodala je da su članice Udruženja žena “Bosančica” u kojem je ona djelovala odradile oko 7.500 sati dobrovoljnog rada, bile na prvoj liniji odbrane grada Sarajeva, noseći hranu borcima, a potom se vraćale svojim kućama i nastavljale obavljati ulogu majke, supruge i domaćice.
Potom su formirale Asocijaciju žena BiH koja je okupljala oko 50 udruženja sa slobodne teritorije BiH, kojom su rješavale zakonska pitanja i status žena i majki u državi.
“Smatram da je žena zaslužna da se o njoj govori i da pored boraca i borkinja koje su s puškom u ruci stale u odbranu BiH da su žene civili bile drugi ešalon koji je stao u odbranu civilnog društva, demokratije, kulture, tradicije i zato moramo progovoriti o ženi jer je ona to zaslužila”, poručila je Akšamija.
Mevlida Serdarević, penzionisana pravnica izjavila je da današnja tribina najviše govori o samoroganizovanosti ženskih udruženja.
“Samoorganizovanje je na jedan način fenomen i što je još gore, to se zaboravlja.Žene su bile svjesne važnosti u činjenju dobrog. Posebna je grupa žena koje su imale pušku. One su organizovane ne zato što su tražile neke privilegije, nego da bi lakše obezbijedile svoje osnovne potrepštine. Neke su se više bavile intelektualnim radom, neke školstvom, ali sve one su do danas sačuvale dobar mentalni sklop. Zajednički rad pomaže i onima koji rade i onima kojima se pomaže”, poručila je Serdarević.
Anadolija
