Osobe koje se zalažu za mir objavile su listu koja navodno pokazuje planove za regrutiranje stotina Srba radi podrške vojnim snagama Moskve
Početkom septembra, Branko je ukrcan na direktni let iz Beograda za Moskvu.
Nakon nekoliko dana provedenih u ruskoj prijestolnici, Branko je zajedno s još tri državljanina Srbije odveden u vojni regrutni centar u Krasnogorsku, gradu na periferiji Moskve, gdje je grupa potpisala ugovor s ruskim vojnim snagama, piše Guardian.
“Sve se odvijalo vrlo brzo; za jedan dan postao sam vojnik za Rusiju… Sada čekam da budem poslan u Ukrajinu”, rekao je Branko u razmjeni poruka putem aplikacije Telegram, tražeći anonimnost kako bi slobodno govorio.
Branko, koji nije koristio svoje pravo ime, bio je dio najnovijeg napora Moskve da regrutira Srbe za borbu u ruskoj vojsci u Ukrajini, dok Kremlj pokušava popuniti svoje snage iscrpljene od 18 mjeseci borbi.
Na osnovu izjava dva srpska borca koji su putovali u Rusiju, kao i procurene liste regrutiranih Srba, Guardian je utvrdio da ruski zvaničnici izgleda da su napravili planove za regrutiranje stotina srpskih državljana kako bi ojačali vojsku.
Otkako je počeo rat u Ukrajini, Rusija je donijela niz zakona kako bi privukla strane državljane da se pridruže njenim redovima.
Vladimir Putin, na sastanku o sigurnosti neposredno nakon što su njegove trupe napale Ukrajinu, rekao je da bi Kremlj trebao pomoći ljudima iz inostranstva koji planiraju boriti se na strani Rusije.
Od tada, ruski lider je potpisao naredbu kojom se smanjuje minimalni rok vojnog služenja za strance sa pet godina na jednu i ponudio brzu regrutaciju za strane borce.
Srbija, kandidat za članstvo u EU od 2012. godine, teško balansira između historijski bliskih veza s Rusijom i ambicija za integracijom u Evropu, a tenzije su pojačane ratom u Ukrajini, s mnogim Srbima koji su simpatizeri Rusije.
Pro-ruski osjećaji posebno su jaki među srpskim ultra-nacionalističkim grupama koje su organizovale nekoliko pro-moskovskih demonstracija od početka rata u Ukrajini.
Iako se broj regrutiranih Srba do sada ne čini značajnim kako bi napravili primjetnu razliku na bojištu, Moskovine akcije rizikuju da naruše odnose sa Srbijom, jednim od njenih rijetkih saveznika na Zapadu.
Na čelu srpske regrutne šeme, plana koji se čini da je bio osmišljen tokom ljeta, bio je Davor Savičić, Srbin koji je proveo godine boreći se kao dio prve ruske invazije u Ukrajinu 2014. godine.
Savičić je također povezan s paramilitarnom grupom Wagner. Novinski izvor Fontanka je izvijestio da se on prethodno borio u Siriji s Wagnerom. Dva izvora bliska paramilitarnoj grupi potvrdila su Savičićevu prethodnu povezanost Guardianu.
U intervjuu od 21. augusta s poznatim pro-kremaljskim televizijskim voditeljem Vladimirom Solovyovom, Savičić je otvoreno govorio o tome kako je postavljen na čelo jedinice srpskih državljana u Ukrajini.
“Sada zvanično potpisujemo ugovor s ruskim ministarstvom odbrane. Vojnici prolaze kroz Krasnogorski vojni registracijski i regrutacijski ured”, rekao je, opisujući detalje koji su se poklapali s Brankovim izvještajem o regrutiranju. Nakon dodatne obuke, momci su poslani na pravac Lugansk”, dodao je, aludirajući na istočni ukrajinski region koji je jedna od Putinovih ključnih met
Pored Savičića tokom intervjua sjedio je drugi Srbin, Deyan Beric, koji je rekao Solovyovu da su se srpski borci regrutirali kao dio ruske 106. padobranske divizije.
“Kada je Vladimir Vladimirovič [Putin] dozvolio strancima da dođu, napravio sam plan o tome kako će sve funkcionirati i obratio se svom generalu”, rekao je Beric, pokazujući na Savičića. “Momci dolaze, mi ih srećemo, odmah odu u vojni registracijski i regrutacijski ured i potpišu ugovor.
“Većina stranih dobrovoljaca u ruskoj vojsci dolazi iz Srbije”, dodao je.
Beric, mršav čovjek s dugom crnom kosom, prethodno je dao intervjue ruskoj državnoj mediji u kojima je opisao kako se borio kao dio samoproglašene proruske Donjecke Narodne Republike u Ukrajini od 2014. godine.
Ruski zvaničnici izgleda da blisko koordiniraju proces regrutiranja.
Ruski BBC, koji je prošle sedmice prvi izvijestio o srpskoj regrutnoj šemi, rekao je da je došao do privatnog snimka sastanka između Savičića i neimenovanih zvaničnika u Moskvi, na kojem je Savičić rekao da planira regrutirati do 1.000 srpskih državljana koji će činiti vlastiti bataljon kao dio 106. padobranske divizije.
Ministarstvo odbrane Rusije nije odmah bilo dostupno za komentar.
Tačan broj Srba koji su potpisali ugovor s ruskim vojnim snagama ostaje nejasan.
Orden Respubliki, grupa za otkrivanje informacija protiv rata u Rusiji, podijelila je s Guardianom listu na kojoj su navedena 13 Srbina koji su navodno potpisali ugovor s ruskim vojnim snagama od septembra. Dvojica od 13 muškaraca navedenih na listi, uključujući Branka, odgovorili su na zahtjeve za komentar od strane Guardiana.
“Do sada nas je oko 60-70 muškaraca”, rekao je jedan od Srba na listi, koji je također putovao iz Srbije u Moskvu u septembru, dodajući da je potpisao s “106. padobranskom divizijom”.
Muškarac je rekao da je odlučio pridružiti se ruskim vojnim snagama iz “ideoloških razloga” i da su unosni vojni isplate igrale “sekundarnu ulogu”.
Regrutacijski napor rizikuje izazivanje tenzija između Moskve i Beograda.
Prošlog januara, predsjednik Srbije, Aleksandar Vučić, burno je reagovao na nacionalnoj televiziji nakon što je ruski novinski video tvrdio da prikazuje srpske dobrovoljce koji treniraju da se bore zajedno s trupama Wagnera u Ukrajini.
“Zašto vi, iz Wagnera, zovete ikoga iz Srbije kad znate da je to protiv naših pravila?”, rekao je predsjednik, aludirajući na zakon koji zabranjuje Srbima da učestvuju u sukobima u inostranstvu.
Ministar odbrane Srbije, Miloš Vučević, također je upozorio Srbe da se ne pridružuju ruskim redovima. Više od dvadeset srpskih nacionalista od tada je procesuirano.
Viktor Zaplatin, ruski ratni veteran koji je regrutovao srpske dobrovoljce u borbama uz pro-ruske snage u Ukrajini 2014. godine, rekao je da su srpske vlasti pooštrile pristup borcima koji odlaze u Rusiju.
“Rizik od krivičnog gonjenja za one koji su otišli u Rusiju i vratili se u Srbiju je vrlo visok”, rekao je Zaplatin. “Uvijek su postojali dobrovoljci iz Srbije u Rusiji. To znači da ih sada tamo ima, ali tačan broj i u kojem kapacitetu učestvuju i služe je organizacijska tajna.”
