Bivši turski premijer prof. dr. Ahmet Davutoglu izjavio je da je globalni sistem pretrpio četiri velika potresa koji su dovelo do opasnog porasta ksenofobije, populističkih i neonacionalističkih grupa.
U članku koji je objavio 21st Century Global Dynamics, Davutoglu, koji je prije nekoliko godina bio ministar vanjskih poslova Turske, kazao je kako je prvi potres koji je uzdrmao globalni sistem bio geopolitički potres koji je uslijedio nakon Hladnog rata. U tom periodu dešava se novo mapiranje prostora Evroazije, pojavljuju se nove želje i završava se hladnoratovska podjela.
„Padom autoritarne političke strukture komunističkog bloka, val demokratizacije zahvatio je centralnu i istočnu Evropu i donio vjetar u leđa regionalnim inicijativama kao što je Evropska unija“, kazao je Davutoglu.
“Tek nešto više od jedne decenije poslije, globalni sistem je uzdrmao sigurnosni potres koji predstavlja teroristički napad 11. septembra 2001. godine. Nakon što su vrijednosti kao što su sloboda i demokratija bile u centru geopolitičkog potresa, nakon 11. septembra fokus je stavljen na pitanje sigurnosti, što je kreiralo klimu neprijateljstva, animoziteta i nedostatak povjerenja na globalnom nivou.”, piše Davutoglu.
Prema Davutoglu, treći veliki potres, koji je možda imao i najveći utjecaj, je potres koji je pogodio ekonomski sistem, prvo u SAD-u 2008. godine, zatim se 2010. godine desila kriza eura i dovela do globalne ekonomske krize.
On naglašava da je četvrti veliki potres koji je uzdrmao svjetski poredak je pojava arapskih revolucija u 2010. i kasnije, a koji je bio ekonomske, političke i socijalne prirode. «Ovaj potres nastavit će potresati regiju sve dok ne ispuni svoje osnovne ciljeve: dostojanstvo, slobodu, demokratiju i ekonomski prosperitet», smatra Davutoglu.
Za rješavanje ovih potresa korištena su kratkoročna predviđanja i politička rješenja, tako da su ostala neriješena i utrla put za ono što se sada dešava u vidu rapidnog rasta ekstremizma u rasponu od terorističkih operacija koje provode grupe poput ISIL-a, do poplave populizma na nedavnim izborima u SAD-u i Europi.
Ahmet Davutoglu je naglasio da je jedna od najozbiljnijih posljedica ovih potresa uspon populističkih i autoritarnih organizacija, individualizma i jednostranosti, i potraga za sebičnim nacionalnim interesima na štetu humanističkih vrijednosti i općeg dobra.
“Turska se našla u srcu svih ovih potresa, a ja sam kao akademski radnik koji je proveo značajan period svog intelektualnog i akademskog života istražujući uzroke ovih potresa, a kasnije i kao ministar vanjskih poslova i premijer Republike Turske koji je morao reagirati prema tim seizmičkim događajima, prepoznao obrasce kratkoročnih politika, retrogradnog nacionalizma, regionalnih i međunarodnih odgovora koji nisu u stanju da se nose sa širim pitanjima koja se tiču globalnog upravljanja.”, napisao je Davutoglu.
Pripremio: Abdullah Nasup
