Endelus: Borbe za Toledo

Piše: Abdusamed Nasuf Bušatlić

Ni kršćani nisu zaostajali u svojim razmimoilaženjima, podjelama i sukobima. Poslije smrti Alfonsa Četvrtog, njihova država je podijeljena na dvije. Jednom je vladao Alfonso Ratnik, a drugom Alfonso Sedmi.

Novi vladar murabituna Ali ibn Jusuf ibn Tašfin vraća se 503. godine u Endelus s namjerom da ponovno oslobodi Toledo.

Alfonso Ratnik je ovladao Toledom i jednim dijelom sjevera. Kad je čuo za muslimanski pohod, naređuje da se dio njegove vojske stacionira na prostoru današnjeg Madrida. Namjeravao je dočekati muslimansku vojsku što dalje od Toleda.

U pohodu s muslimanskom vojskom bili su i kadije iz svih gradova. Po njima je bitka dobila ime – Bitka kadija. I iz ove bitke su muslimani izišli kao pobjednici.

Velika pobjeda u Madridu uticala je da Ali ibn Jusuf promijeni strategiju borbe za Toledo. Umjesto opsade Toleda, kreće na sjever, prema Saragosi. Cilj je osvajanje okolnih gradova i potpuno odvajanje Toleda od ostatka teritorije kojom su vladali kršćani. To bi olakšalo i ubrzalo oslobađanje Toleda.

Muslimanska vojska je iste te godine osvojila Saragosu.

Kršćani su bili uzdrmani, ali nisu mirovali. Prikupljaju nove snage. Traže i pomoć iz susjednih država. Tako je, 508. godine, sklopljen trojni savez između Barselone u Endelusu i talijanskih gradova Đenove i Pize. Vođe talijanskih gradova su u Barselonu poslali 300 lađa opremljenih za borbu. Zajedničkim snagama opkoljavaju Balearska ostrva.

Kršćani zauzimaju ostrvce Ibisu i kreću prema Mallorki. Ali, i Ibn Jusuf je opremio 300 lađa i krenuo prema ostrvima. Prekida opsadu i vraća izgubljenu teritoriju.

Nakon što su murabituni oslobodili Balearska ostrva i rastjerali njihovu vojsku, kršćanima je preostao sjeverni i centralni dio Endelusa, sa glavnim gradom Toledom. Murabitunima je i dalje glavni cilj Toledo, grad u srcu Endelusa, i bez njegovog oslobađanja se nije mogao ni zamisliti opstanak islamske države. Zato je i legendarni Jusuf ibn Tašfin u nekoliko navrata “kucao” na njegove kapije, ali se na tome i završavalo.

Novi vladar Magriba Ali ibn Tašfin nije smetnuo s uma očevu brigu za Endelusom i dolazio je s vremena na vrijeme u pohode, dajući muslimanima smjernice i uputstva kako će dalje napredovati.

On je 511. godine ponovo došao u Endelus da bi obavio pripreme za konačnu opsadu Toleda. Da bi u potpunosti izolirao Toledo od ostatka kršćanske teritorije, iste te godine je sa vojskom krenuo prema gradu Kalmeri, na zapadnom dijelu Portugala. Taj grad zauzima bez većih poteškoća. Toledo je bio gotovo potpuno blokiran. Izgledalo je da su muslimani nadomak velikog cilja…

Vladar Toleda Alfonso Ratnik hitno traži pomoć od vladara evropskih država. Kršćanska Evropa, Francuska, Italija i druge države, šalje dobrovoljce. Alfonso Ratnik je vrlo brzo okupio 50 hiljada vojnika. Po svaku cijenu je htio razbiti obruč oko Toleda. Odlučeno je da započnu sa napadom na Saragosu, na sjeveroistoku, s čijim su oslobađanjem murabituni presjekli teritorijalnu vezu između kršćana Endelusa i Francuske.

Alfonso Ratnik kreće sa svojom vojskom iz Toleda, a kršćani iz susjednih država mu se priključuju na bedemima Saragose. Započinje opsada i traje devet mjeseci. Muslimani su potpuno iscrpljeni. Nestalo im je hrane i ostalih potrepština. Saragosa se predala u ramazanu 512. godine.

Iako je pala Saragosa, Ali ibn Tašfin ne odustaje od oslobađanja Toleda. Pod komandom Ibrahima ibn Jusufa, 514. godine šalje vojsku prema Saragosi. U vojsci je bilo i mnogo poznatih učenjaka, kao što su kadija Sadefij i Ibn Ferra.

Kršćanska vojska dočekuje muslimane u selu koje je nadomak Saragose. Dolazi do žestokog okršaja. Poginuli su i alimi Sadefij i Ibn Ferra.

Poznati učenjak i kadija Sevilje Ebu Bekr ibnul-Arebi, koji je i sam bio sudionik ove bitke, prenosi da je poginulo nekoliko hiljada muslimana.

Bitka sedam komandanata XXXIV

Fetva najvećih islamskih učenjaka XXXII

Endelus: Velika bitka Zellaka XXXI

Murabituni dolaze XXX

Endelus: Svijetli primjeri vladara Mutevekkila i alima El-Badžija XXIX

Stravični zločin u Bobastru XXVIII

Endelus: Sunovrat za samo nekoliko decenija XXVII

Posljednja bitka Hadžiba el-Mensura XXVI

U 50 bitaka bez poraza XXV

Nastupa Hadžib el-Mensur XXIV